SOVYETLERDEN FEDERASYONA: RUS DIŞ POLİTİKA KONSEPTİNİN OLUŞUMU VE RUSYA’NIN YENİ DÜNYA DÜZENİNE ADAPTASYONU

Authors : Burak Kolot

Pages : 1-19

View : 104 | Download : 64

Publication Date : 2024-08-16

Article Type : Research Paper

Abstract :Rusya’nın günümüz dünyasındaki durumunun bütünsel ve kabul edilebilir bir genel resminin oluşturulması, Rusya ile ABD/Batı ülkelerinin etkileşimlerinin kalıplarının tanımlanması ve diğer devletlerin Rusya’nın yeni çağdaki özel konumunu ve rolünü tanıması ya da tanımaması oldukça zor bir ödevdir. Bu kompleks, tükenmek bilmeyen bir bilimsel ve politik tartışmanın kaynağı olarak halen gündemdeki yerini korumaktadır. Bu çerçevede Sovyetlerden Federasyona geçişte ortaya çıkan krizlerle mücadele konusunda Rus yetkililerin gösterdikleri reaksiyon her kesimden araştırmacının ilgisini çekmektedir. Özellikle yönetimin biçiminin değişmesi ve alışılagelmiş Sovyet dış politikasındaki agresifliğin yerini kısmen de olsa belirli bir dönem liberal görüşlerin alması 1990lar özelinde Rus dış politika dinamiklerini önemli kılmaktadır. Bu türden herhangi bir değişim/girişim ya ana önemli olayları basitçe sınıflandırmak ve (kaçınılmaz olarak öznel) değerlendirmelerde “iyi-kötü” ya da “Rusya için karlı-karsız” bir ölçeğin eklenmesiyle tanımlamak hataya sebebiyet verebilir. “Yeni Rusya’nın” dış politikası, B. Yeltsin ve yakın çevresinin başlattığı büyük ölçekli ve çelişkili sosyo-ekonomik ve politik reformların yürütülmesi koşullarında nesnel olarak arka planda yer aldı. Genel anlayış ABD/Batı ile iyi ilişkilerin kurulması sorunların çözümünün anahtarı olarak düşünüldüğü yönünde oldu. Bu fikir özellikle Yugoslavya’ya yapılan saldırılar sonrası radikal bir şekilde değişti ve Rusya’yı yeni dünya düzenindeki pozisyonunu sorgulamaya itti. Özellikle “büyük güç” algısını koruma düşüncesi ile dış politikasını oluşturan Rusya, “yeni dünya düzenine” adaptasyon sürecinde çeşitli sorunlarla uğraşmak zorunda kaldı. Bu açıdan bakıldığında bizim düşüncemiz, ortaya çıkan bu radikal değişikliğin sebeplerini ortaya koymak ve doğru analizler yapmaktır. Bu makalede Sovyetlerden Federasyona geçişte yeni Rusya’nın oluşturmaya çalıştığı dış politika konseptinin genel hatlarını, uluslararası örgütlerde “büyük güç” algısını koruma çabaları ve ABD önderliğinde ortaya çıkan “Yeni Dünya Düzenine” adaptasyon sürecinde uluslararası konjonktürde nasıl bir reaksiyon gösterdiği ortaya koyulmaya çalışılmıştır.
Keywords : Rus Dış Politikası, Yeni Dünya Düzeni, Büyük Güç Algısı, Uluslararası Örgütlere Katılım