RECEB-İ SİVÂSÎ’NİN NECMÜ’L-HÜDÂ ADLI ESERİ BAĞLAMINDA SÂLİK ve TECRÜBELERİNE DAİR GÖRÜŞLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Authors : Fatih Çınar, Yüksel Göztepe

Pages : 343-361

View : 34 | Download : 66

Publication Date : 2024-12-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Halvetiyye tarikatının dört ana şubesinden olan Şemsiyye (Sivâsiyye) koluna mensup bir sûfî olan Receb-i Sivâsî, bu kolun müesisi Şemseddîn-i Sivâsî’ye en yakın isimlerdendir. Şemseddîn-i Sivâsî’nin yeğeni, damadı ve aynı zamanda halîfesi olan Recep Efendi, âhir ömründe Necmü’l-hüdâ adlı bir eser kaleme alarak çalışmayı Şemseddîn-i Sivâsî’nin hayatına hasretmiştir. Sivâsî’ye elli yıl hizmet edip evine rahatça girip çıkma imkânına sahip olan Recep Efendi’nin bu çalışması birçok yönden önemlidir. Şemseddîn-i Sivâsî ile ilgili en temel kaynak olması, Sivâsî ile ilgili nakledilen bazı bilgilerin doğrulanması veya yanlış olduğunun tespit edilebilmesi noktasında mihenk bir çalışma olması, kaleme alındığı dönemdeki âlim ve sûfî birçok isme yer verilmiş olması ve nihayet bölge açısından o dönemde meydana gelen bazı olayları müellifin birinci ağızdan nakletmesi gibi özellikleriyle Necmü’l-hüdâ dikkate değer bir çalışmadır. Eseri değerli kılan bir diğer husus ise bir Halvetî-Şemsî şeyhi olarak Recep Efendi’nin bazı tasavvufî görüşlerini dile getirmiş olmasıdır. Eser içerisinde dağınık olarak dile getirilen bu görüşlerinde Recep Efendi, ağırlıklı olarak sâlik ve sâlikin tecrübelerine dair paylaşımlarda bulunmuştur. Bu cümleden olarak o, sâlik, râğıb, tâlib, vâsıl, varlık mertebeleri, vuslata ermenin yolları, sâliklere bazı tavsiyeler, sülûkün neticesi, vuslatın alametleri ve cezbe gibi konular üzerinde durmuştur. Yine Recep Efendi, insilâh sahibi olanlar ve mevâcide ulaşanlar şeklinde mânevî seyrin temsilcilerinden olan iki özel gruptan bahsetmiştir. Bu çalışmada Recep Efendi’nin bahsi geçen konulara dair görüşleri, dile getirdiği bu düşüncelerinde kimlerden etkilendiği ve kimleri etkilediği gibi hususlar ele alınmıştır. Bu çalışma ile Receb-i Sivâsî’nin görüşlerini bir bütünlük içerisinde takdim etmek, onun düşünce dünyasını şekillendiren arka planı ve Recep Efendi’nin etkili olmasındaki temel dayanakları tespit etmek amaçlanmıştır.
Keywords : Tasavvuf, Sâlik, Tecrübe, Receb-i Sivâsî, Necmü\'l-hüdâ, Değerlendirme