VI. LEO’NUN TAKTİKASINDA MUHASARALAR

Authors : Fuat Hacısalihoğlu

Pages : 56-71

View : 61 | Download : 64

Publication Date : 2024-12-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Çağları aşan bir zaman diliminde var olup medeniyet yaratma başarısı gösteren Roma İmparatorluğu farklı güç odaklarının da tarih sahnesinde söz sahibi olmaya başlamasıyla doğudaki topraklarına çekilip küçülerek zaman zaman epeyce güç duruma düştüğü bir mevcudiyet mücadelesi içerisine girmiştir. Ancak sağlam bir savunma stratejisi ile bu sıkıntılı sürecin üstesinden gelinerek imparatorluğun 15. yüzyıla taşınması sağlanmıştır. Mevcudu koruma temelinde kurgulanan bu stratejide ön plana çıkan müstahkem yerleşimler; muharebelerin, daha ziyade bu merkezler etrafında cereyan eden muhasaralara dönüşmesine yol açmıştır. Bu dönüşümle birlikte kadim bir geleneği bünyesinde barındıran muhasara usulleri, Doğu Roma muharebe sistemi içerisinde büyük bir gelişme yaşamıştır. Ekseriyetle muhasara tarzında gerçekleşen Orta Çağ muharebeleri, ister taarruz isterse de müdafaa konumunda bulunulsun çok boyutlu askerî strateji ve taktik geliştirmeyi gerektirdiğinden karmaşık bir yapıya sahiptir. Bununla birlikte muzafferiyet; muharebe araçları tasarlamak, matematiksel hesaplar yapmak, malzeme bilgisine sahip olmak, tünel kazma tekniklerini geliştirmek, statiğin mekanikle ilgisini kurabilmek gibi temel ve ileri mühendislik tecrübesi gerektirmekteydi. Bu sofistike boyuta maliye, psikoloji, sosyoloji, istihbarat gibi alanlar da eklenince hatırı sayılır bir birikim ve donanıma vakıf olma durumu ortaya çıkmıştır. Bu bağlamda muhasaraların sonucunu belirleyen temel dinamik pek çok alanda yetkinlik kazanmaktan geçmiştir. Geçmişin kaydının tutulduğu kronikler Doğu Roma’nın içinde bulunduğu muhasaraları tasvir ederek olayların gelişimi hakkında kıymetli bilgiler vermektedir. Bunlarla birlikte harp tarihi araştırmalarında faydalanılan başka bir yazım türü de didaktik nitelikte talimatlar içeren taktika, strategika, poliorkétika, strategema ve naumakhiká adlı askerî el kitaplarıdır. Bu eserlerden bilhassa poliorkétikalar muhasaralarda kuşatma ve kuşatılma durumlarında takip edilmesi gereken stratejik ve taktik bilgileri yönerge biçiminde sunmaktadır. Bu metinde tahlilden ziyade taktika niteliğindeki bir eserin muhasara ile ilgili anlatısı betimlenmeye çalışılmıştır. Bu çalışmanın müstahkem mevkiler etrafında cereyan eden muharebelerin antropolojisi üzerine bir kanaat oluşturması beklenmektedir.
Keywords : VI. Leo, Taktika, Muhasaralar.