STOCKHOLM KONFERANSI’NDAN GÜNÜMÜZE: POLİTİK EKOLOJİ PERSPEKTİFİNDEN ÇEVRENİN KORUNMASINA DAİR ULUSLARARASI GELİŞMELER

Authors : Emre Boz, Mutlu Yılmaz

Pages : 15-44

View : 12 | Download : 6

Publication Date : 2025-03-28

Article Type : Other Papers

Abstract :Çevresel sorunların ve küresel ısınmanın hayatımızda giderek daha fazla yer edindiği günümüzde çevre politikaları ve çevreye ilişkin uluslararası alandaki iş birliklerinin önemi de artmaktadır. 1972 Stockholm Konferansı’ndan, 1992 Rio Zirvesi, 1997 Kyoto Protokolü ve nihayet 2015 Paris İklim Anlaşması’na kadar çevrenin korunmasına yönelik uluslararası birçok önemli gelişme bulunmaktadır. Ancak bu girişimlerde ülkelerin farklı ekonomik, siyasi ve sosyal yapıları nedeniyle görüş ayrılıkları yaşanmaktadır. Gelişmiş ülkeler genelde çevresel korumaya ağırlık verirken, gelişmekte olan ülkeler ekonomik kalkınmayı önceliklendirmektedir. Güç ilişkileri de uluslararası müzakerelerde belirleyici bir rol oynamakta, güçlü ülkeler kararları kendi çıkarları doğrultusunda şekillendirmeye çalışmaktadır. Politik ekoloji perspektifinden bakıldığında, sivil toplum örgütlerinin ve dezavantajlı grupların katılımındaki eşitsizlikler temsiliyet sorununa yol açmaktadır. Ayrıca, bilgi üretimi ve söylemlerin kullanımı da aktörlerin siyasi, ideolojik ve ekonomik çıkarları tarafından yönlendirilmektedir. Bu durum, çevresel değişimi salt teknik bir mesele olmaktan çıkarıp çok boyutlu bir sorun haline getirmektedir. Politik ekoloji, çevresel değişimin nedenlerini güç ilişkileri, eşitsizlikler ve farklı aktörlerin çıkarları çerçevesinde ele almaktadır. Bu nedenle ülkeler arasında ortak bir anlayış ile adil, kapsayıcı ve etkili anlaşmaların hayata geçirilebilmesi ve dolayısıyla çevresel sorunlar çözümü için çevresel sorunların ardındaki siyasi, ekonomik ve sosyal dinamiklerin de dikkate alınması gerekmektedir. Bu çalışmada tarihsel süreç içerisinde çevrenin korunmasına dair uluslararası gelişmeler aktarılmış ve bunlardan sonuncusu olan Paris anlaşması içerik analizi yöntemiyle analiz edilmiştir. Böylelikle çevrenin korunmasına dair uluslararası gelişmeler politik ekoloji perspektifinden değerlendirilmeye çalışılmıştır.
Keywords : Politik Ekoloji, Siyasi Coğrafya, Çevre, Çevre Koruma, Sürdürülebilirlik