DİJİTAL ÇAĞDA HEGEMONYA VE İDEOLOJİ: YENİ MEDYA, GRAMSCI VE ALTHUSSER PERSPEKTİFİNDEN DEVLETİN İDEOLOJİK AYGITLARI

Authors : Feyza Ünlü Dalaylı

Pages : 125-136

View : 13 | Download : 3

Publication Date : 2025-03-28

Article Type : Other Papers

Abstract :Louis Althusser’in “Devletin İdeolojik Aygıtları” ve Antonio Gramsci’nin “Hegemonya” kavramları, kendi dönemlerinde ideolojiyi farklı yönleriyle ele alarak önemli bir teorik çerçeve sunmuştur. Ancak 21. yüzyılda hızla gelişen teknoloji ve dijitalleşme, özellikle internet ve sosyal medya gibi etkileşimli yeni medya araçlarının ortaya çıkışıyla, ideolojinin bu yeni bağlamda yeniden değerlendirilmesini gerekli kılmıştır. Bu çalışma, yeni medyayı hem “Devletin İdeolojik Aygıtları” hem de bir “Hegemonya” mekanizması olarak incelemeyi amaçlamaktadır. Yeni medya, küresel ölçekte hızla yaygınlaşarak geniş kitlelerin günlük yaşamında önemli bir yer edinmiştir. Bu potansiyeli fark eden iktidar güçleri, platformlardaki iletişim ve etkileşim süreçlerini kontrol etme ve gerektiğinde müdahale etme eğilimindedir. Dahası, etkileşimli yapısı nedeniyle, gözetim ve hegemonik etkiler yalnızca devlet eliyle değil, kullanıcılar arasında da kendini göstermekte ve bu durum hegemonik yapının sürekliliğini sağlamaktadır. Günümüzde ideolojiler, geleneksel kitle iletişim araçlarının ötesine geçerek yeni medya aracılığıyla daha taşınabilir ve yaygın bir hale gelmiştir. Bu bağlamda, Gramsci ve Althusser’in ideolojiye ilişkin teorik yaklaşımlarının, yeni medya ekosistemine uyarlanarak yeniden değerlendirilmesi büyük bir önem taşımaktadır. Çalışmanın yöntemi literatür incelemesi olup, önce Gramsci ve Althusser’in ideolojik analizleri ele alınmış, ardından yeni medya bağlamında hegemonya ve ideolojik aygıtlar kavramları somut örneklerle tartışılmıştır.
Keywords : Althusser, Gramsci, İdeoloji Teorisi, Hegemonya Yaklaşımı, İdeolojik Güç Mekanizmaları