GAGAVUZ TÜRKÇESİ ANA AĞIZ ALANLARI İLE ALT AĞIZ GRUPLARININ ŞİMDİKİ ZAMAN EKİNİN VARYANTLARINA GÖRE TASNİFİ

Authors : Mehmet Fatih Dinçaslan

Pages : 369-387

Doi:10.30563/turklad.1334171

View : 70 | Download : 93

Publication Date : 2023-12-20

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmada diyalektoloji araştırmacılarının ağız alanlarının tespiti ve tasnifinde sıkça başvurdukları ölçütlerden biri olan şimdiki zaman ekinin kullanım biçimi, Gagavuz Türkçesi özelinde değerlendirilmiş ve Gagavuz Türkçesinin ana ağız alanları ile alt ağız grupları söz konusu ölçüte göre sınıflandırılmıştır. Sınıflandırmaya esas şimdiki zaman ekinin kullanım biçimlerine ait verilerin elde edilebilmesi adına günümüzde farklı ağız alanları halinde varlığını sürdüren Gagavuz Türklerinin yoğun olarak yaşadıkları Moldova Cumhuriyeti’nin Gagavuz Yeri Özerk Bölgesi, Ukrayna’nın Odessa, Yunanistan’ın Evros, Kuzeydoğu Bulgaristan’ın Varna ve Dobriç bölgelerinden derlemeler yapılmış, derlemelerden hareketle çeviri yazı tekniğiyle kaynak metinler oluşturulmuş ve bu metinler deşifre edilerek derlenen ağız malzemeleri ayrıntılı olarak incelenmiştir. Dil incelemeleri sonucunda elde edilen verilerden hareketle bulgular yorumlanmış, çalışmaya esas bütün ağız bölgeleri müstakil olarak değerlendirilmiş, söz konusu ağız bölgelerinin Gagavuz Türkçesi ağızları içerisindeki yeri şimdiki zaman ekinin kullanım biçimlerine göre tespit edilmiş, şimdiki zaman ekinin bir ölçüt olarak yeterli olmadığı durumlarda da başka ölçütlere başvurularak Gagavuz Türkçesinin ana ağız alanları ile alt ağız grupları sınıflandırılmaya çalışılmıştır. Çalışmanın sonunda Gagavuz Türkçesinin ana ağız alanları ve alt ağız grupları, ileride hazırlanacak olan dil atlası çalışmalarına da kaynak teşkil edebilecek şekilde şimdiki zaman ekinin kullanımına göre linguistik coğrafya metodu kullanılarak haritalandırılmıştır.
Keywords : Ağız bilimi, Gagavuz Türkçesi ağızları, Şimdiki zaman, Linguistik coğrafya metodu