TURFANDA MI YOKSA TURFA MI ve YENİ TURAN ROMANLARI ÖRNEĞİNDE TANZİMAT ve MEŞRUTİYET AYDINI

Authors : Yavuz Sinan ULU

Pages : 1581-1606

View : 16 | Download : 10

Publication Date : 2015-12-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Aydın; halka ve yöneticilere yol gösteren, eleştiri mekanizmasını işleten, düşünen, sorgulayan toplumda “üst akıl” konumundaki kişidir. Osmanlı’da 19. yüzyıla kadar “aydın” kesimi, medresede yetişen ulema sınıfından oluşurken, Tanzimat’la birlikte ulemanın yerini imparatorluğu çöküşten kurtarmaya çalışan Bâb-ı Âli`deki paşalar insert ignore into journalissuearticles values(Ali Paşa ve Fuat Paşa); almıştır. Yeni Osmanlılar, Bâb-ı Âli`nin uygulamalarına tepki olarak ortaya çıkan, Osmanlı’daki ilk örgütlü aydın grubudur. Yeni Osmanlılar`ın kısa süreli sistem değişikliğine kadar giden “aydın” hareketi, Jön Türkler`in oluşumuna zemin hazırlamıştır. II. Meşrutiyet döneminde ise bir kısmı Jön Türkler`in içinden çıkan aydınlar kurtuluş çaresini Türkçülükte görmüşlerdir. Mizancı Murat, Turfanda mı Yoksa Turfa mı romanında Osmanlıcılık ve İslamcılık fikri merkezinde Tanzimat aydınını; Halide Edip Adıvar ise Yeni Turan romanında Türkçülük fikri merkezinde II. Meşrutiyet aydınını işler. Bu çalışmada, iki roman örneğinde Tanzimat ve II. Meşrutiyet aydınının görünümü irdelenecektir. Anahtar Sözcükler: Aydın, Tanzimat, II. Meşrutiyet, Turfanda mı Yoksa Turfa mı, Yeni Turan.
Keywords : Intellectual, Tanzimat era, Second Constitutional Monarchy