FERHUNDE KALFA HİKÂYESİNDE BAĞDAŞIKLIK VE TUTARLILIK GÖRÜNÜMLERİ

Authors : Keziban TEKŞAN

Pages : 217-236

View : 14 | Download : 9

Publication Date : 2018-03-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Metin dil bilimi, dil çalı ş malarında temel birim olarak metni kabul etmekte, metnin anlamını cümlelerin birbirleriyle kurdukları bağlantılarda aramaktadır. Bu bağlamda dilsel açıdan “ metin, birbirini izleyen sıralı ve anlamlı bütünler olu ş turan tümceler dizisidir.” diye tanımlanmaktadır. Bu tanım metni olu ş turan cümlelerin rastgele sıralanmadığını aralarında her yönden uygun bağlantıların olması gerektiğini göstermektedir. Dolayısıyla metin bir bütün olarak yapısı, i ş levi ve onu olu ş turan unsurlar arasındaki ili ş iklilerle birlikte ele alınmaktadır. Bu nedenle metin dilbilim çalı ş malarında bir dilsel olgunun metin olup olmadığını belirleyen metinsellik ölçütleri geli ş tirilmi ş tir. Bağda ş ıklık ve tutarlılık dilsel bir birimin metin olup olmadığı belirlemede kullanılan metinsellik ölçütlerindendir. Bağdaşıklık metindeki cümlelerin kendi içindeki bağlantısı ve ili ş kisiyle  ş ekillenir ve daha çok metnin dilbilgisel görünümüne odaklanır. Tutarlılık ise metnin genel bütünlüğüyle ve kabul edilebilirlikle ilgilenir. Bir metnin bağda ş ıklık durumu metnin yüzey yapısındaki dilsel unsurlarla sağlanırken tutarlılık durumu ise metnin derin yapısında anlamlar arasındaki mantıksal ili ş kilerle sağlanır. Bu çalı ş mada Türk edebiyatının tanınmı ş  yazarlarından olan Halit Ziya Uşaklıgil‟in Ferhunde Kalfa adlı hikâye metni bağda ş ıklık ve tutarlılık ölçütlerine göre incelenecektir. Bağda ş ıklık ve tutarlılık görünümü hikâyeden seçilen alıntılarla örneklendirilecektir.
Keywords : Metinsellik, Ferhunde Kalfa