SOVYET DÖNEMİ “KANONİK EDEBİYAT” ÖRNEĞİ OLARAK TÜRKMEN EDEBİYATINDA AGAHAN DURDIYEV’İN “KADIN” KONULU İKİ HİKÂYESİ

Authors : Ertuğrul KARAKUŞ

Pages : 1031-1046

View : 13 | Download : 8

Publication Date : 2018-06-15

Article Type : Research Paper

Abstract :“Kanon” kavramı son yıllarda genel olarak sosyal bilimler alanında özel olarak da edebiyat sahasında sıkça kullanılmaya başlanan kavramlardandır. “Türk edebiyatında kanon”, “edebiyat kanonu” ve “inkılâp kanonu” gibi kavramlar karşımıza çıkmaktadır. Türkiye sahası Türk edebiyatından olduğu gibi Türkiye dışındaki Türk edebiyatı sahalarında da; “edebiyat-kanon” ilişkisi çerçevesinde ele alınabilecek birçok eser yazılmıştır. Türkmenistan Türk edebiyatı yazarı Agahan Durdıyev’in eserleri de araştırmacılar için “klasik Sovyet kanonu” çerçevesinde değerlendirilebilecek örneklerle doludur. Durdıyev’in hikâyelerinde, yaşadığı dönemin politik gerçekleri yansıtılır. Agahan Durdiyev’in “Camal” adlı hikâyesinde kahraman, İkinci Dünya Savaşı’nda cepheye giden kocasının yolunu yaşlı kaynanasıyla bekleyen genç bir gelindir. Hikâyede, rejimin istediği kadın tipi idealleştirilir.  Yazarın “Akca’ya Annesi Karşı Çıktı” adlı hikâyesinde de; “gelenek” ve “gelecek” çatışmasında arada kalan bir genç kadın tipi olarak “Akca” dikkat çeker. Hem Akca hem de Camal, rejime bağlı, mücadeleci, cesur kadın tipleridir.  “Camal” adlı hikâyede; “dıştan” gelen tehlikeye karşı cephedeki kocasına cephe gerisinden gayreti ve cesareti ile destek olan bir genç kadın idealleştirilir. İkinci hikâyede, Sovyet rejimi içerisindeki kalıplaşmış fikirlerle mücadele eden kadın tipi olarak karşımıza Akca çıkar. Agahan Durdiyev’in “Akca’ya Annesi Karşı Çıktı” ve “Camal” adlı iki hikâyesi, “Sovyet rejiminin istediği kadın tipi”ni idealize eden kanonik edebiyat örnekleridir.
Keywords : Türkmen edebiyatı, Agahan Durdıyev, kanon, kanonik edebiyat