TÜRKLERDE HİTABET: ORHUN YAZITLARI, DİVANU LUGAT-İT TÜRK VE NUTUK

Authors : Şükrü ÖZEN, Zekerya BATUR

Pages : 413-431

View : 15 | Download : 9

Publication Date : 2021-06-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Hitabet, tarihin eski dönemlerinden bu zamana toplumları etkisi altına alan ve onları istenilen yöne sevk eden bir edebî tür olmuştur. Türk tarihine de bakıldığında kültüre ait ilk yazılı metinlerden bu yana hitabet; toplumsal yapılanma, dayanışma, dikkat çekme, uyarma, bilgilendirme gibi amaçlarla tercih edilmiştir. Buradan yola çıkarak çalışmanın amacı Orhun Yazıtları, Divanu Lugat-it Türk ve Nutuk adlı eserleri hitabet özellikleri açısından karşılaştırıp değerlendirmektir. Araştırmada betimsel yöntem izlenmiş olup tarama tekniğine başvurulmuştur. Hitabet tekniğinin özellikleri çeşitli kaynaklardan yararlanılarak, üç alan uzmanının da görüşü alınıp oluşturulmuştur. Veri toplamada Orhun Yazıtları, Divanu Lugat-it Türk ve Nutuk adlı eserler kaynaklık etmiştir. Hitabetin sahip olması gereken altı özellik adı geçen üç eserde taranmış, elde edilen bulgular karşılaştırmalı olarak yorumlanmıştır. Orhun Yazıtları ve Nutuk’un birer hitabet türü eser olduğu, Divanu Lugat-it Türk’ün de hitabet özellikleri taşıdığı sonucuna ulaşılmıştır.
Keywords : Divanu Lugat it Türk, Nutuk, Orhun Yazıtları, hitabet, konuşma