BAMSI BEYREK HİKÂYESİNİN OĞUZ GRUBU TÜRK LEHÇELERİNDEKİ AKTARMALARI ÜZERİNE KARŞILAŞTIRMALI BİR İNCELEME

Authors : Nazmi ALAN

Pages : 36-56

View : 21 | Download : 8

Publication Date : 2022-03-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Tarihî değeri ve kültürel içeriği ile Oğuzların en kıymetli eserlerinden olan Dede Korkut Hikâyeleri, yüzyıllar sonrasında bile değerini korumayı başarmıştır. Oğuzların diliyle nakledilen Dede Korkut Hikâyeleri art zamanlı olarak Türkiye Türkçesi, Azerbaycan Türkçesi ve Türkmen Türkçesinin tarihî eseri durumundadır. Tarihsel süreçte her lehçenin sözlüksel yapısındaki bazı değişiklikler eserin günümüzde anlaşılmasını kısmen güçleştirmiştir. Zamanla anlaşılırlık oranının azalması sonucunda eserin yeniden kaleme alınarak sadeleştirilmesini / aktarılmasını gerekli kılmıştır. Türkiye Türkçesinde Özçelik insert ignore into journalissuearticles values(2016);, Azerbaycan Türkçesinde Hacıyev insert ignore into journalissuearticles values(2004); ve Türkmen Türkçesinde Gürgenli’nin insert ignore into journalissuearticles values(2005); yapmış olduğu aktarmalarda Bamsı Beyrek hikâyesi esas alınarak karşılaştırmalı bir inceleme yapılmıştır. Lehçe içi art zamanlı olan bu aktarmalarda kaynak metin ile hedef metinler arasındaki tutarlılık çalışmanın esasını oluşturmaktadır. Bu tutarlılıkları tespit edebilmek için çeviri bilimi kuramlarından faydalanılarak, incelenen aktarmalarda sözcük ve söz dizimi düzeyinde eksiltme ve ekleme yapıları tespit edilmeye çalışılmıştır.
Keywords : Bamsı Beyrek hikâyesi, Oğuz grubu Türk lehçeleri, aktarma, eksiltme ve ekleme