EYLEM İSTEMİNE GÖRE ÖZNE TÜRÜ YA DA ÖZNE TÜRÜNE GÖRE EYLEM NİTELİĞİ BELİRLENEBİLİR Mİ?

Authors : Kerime ÜSTÜNOVA

Pages : 57-68

View : 16 | Download : 7

Publication Date : 2022-03-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Eylemin gerçekleşebilmesi için ön koşul olan öznenin hem anlamsal hem yapısal niteliği, doğal olarak kurucu rolü üstlenen eylemin / yüklemin istemine göre belirlenir. Eylemin genetiğine kodlanan nitelikleri zenginleştirmek amacıyla biçim birimsel insert ignore into journalissuearticles values(morfolojik); çatıya da başvurulur; bir başka deyişle eylem, çatı ekleriyle eylem işletimine girebilir. Ayrıca olumsuzluk, zaman, kişi vb. eylem işletme ekleri, eylemin istemini belirlemede etken olacaktır. İstemi belirginleşen eylem, artık yüklem görevini üstlenmeye ve kendine hizmet eden ögeleri etrafına toplamaya yani cümle ya da eylemsi öbeği kurmaya hazırdır. Eylemdeki hareketin sahibi, “yapan, eden, olan, kılan, yaptıran, ettiren, olduran, kıldıran” nitelikli dil biriminin görev adı, öznedir. Özne olma görevi verilen ad ya da zamir, özne durumu eki aracılığıyla yükleme bağlanır. Burada önemli olan, öznenin hangi nitelikli eylemle buluşacağıdır. Öznenin niteliği, ilişki kuracağı yani bağlanması gereken eylemi belirleyeceğinden özne-eylem arasındaki çift başlı ilişkinin ortaya konması, bazı soruların yanıtlanmasıyla netleşecektir.
Keywords : Yapan özne, eden özne, olan özne, kılan özne, yaptıran özne, ettiren özne, olduran özne, kıldıran özne