KAZAK TÜRKÇESİNDE DUYGU FİİLLERİ

Authors : Muhammed Ali İ FAKİRULLAHOĞLU

Pages : 991-1016

View : 11 | Download : 11

Publication Date : 2022-09-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Duygular zihinde anlamlandırılır, dil vasıtasıyla ifade edilir. Duygu fiilleri, karmaşık bilişsel süreçlerle algıladığımız duyumların söz varlığındaki dil bilimsel karşılığıdır. Duygu fiillerinin semantik rollerini, iç anlamsal değerlerini belirlemek için fiilleri belirli ölçütlere göre sınıflandırmak gerekmektedir. Duygu fiilleri sınıflandırılırken genel anlamları yanında morfolojik ve etimolojik yapıları üzerinde ayrıca durulmalıdır. Bu çalışmada, Kazak Türkçesinde duygu fiillerinin semantik açıdan sınıflandırılması ve etimolojik bakımından incelenmesi ele alınmıştır. Kazahsko-Russkiy Slovar insert ignore into journalissuearticles values(Kazakça-Rusça Sözlük); adlı eserin taranmasıyla tespit edilen toplam 139 duygu fiili, on bir başlıkta tasnif edilerek semantik özellikleri üzerinde durulmuştur. Yapılan çalışmayla Kazak Türkçesi ile Eski Türkçede müşterek olan fiillerin bir kısmında gerek yapı ve gerekse anlam bakımından önemli benzerlikler belirlenmiştir. Fiillerin Eski Türkçedeki kullanımları, çağdaş Kazak Türkçesindeki biçimleriyle karşılaştırılmış, tarihi süreçteki anlamsal ve yapısal değişimler ortaya konulmuştur.
Keywords : Türk dili, Kazak Türkçesi, duygu fiilleri, etimoloji, anlam bilim