DUMÉZİL VE TRİNİTE TEORİSİ

Authors : Reyhan Gökben Saluk

Pages : 970-985

Doi:10.7884/teke.1474620

View : 31 | Download : 33

Publication Date : 2024-09-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Dumézil (1898-1986) antik kültürleri açıklamak için mitleri üç ilkeye dayalı olarak sınıflandırmış ve Hint-Avrupa toplumlarının inanç sistemleri ve sosyal yapıları hakkında analojiler kurmuştur. Ayrıca toplumların iktidar sınıfı (soy tabakası), üretici sınıf (çiftçiler ve zanaatkârlar) ve savunucu sınıf (savaşçılar) olmak üzere üç ana işlevsel ilkeyle organize olduğunu iddia etmiştir. Dumézil’e göre, bu üç sınıf arasındaki ilişki; mitolojik rivâyetlerde ve ritüellerde görülebilmektedir. Dumézil\'in Trinite teorisi, Hint-Avrupa kültür geleneğini sosyo-politik kategorilere dayanarak tanımlamaya çalışmaktadır. Uzmanlar buna paralel olarak teorinin genelleme eğiliminde olduğunu, tüm toplumların bu üç sınıf yapısına uymadığını savunmuşlardır. Teorinin öne sürdüğü evrensel örüntülerin Hint-Avrupa sahası içindeki her kültür alanı için uygulanabilir olup olmadığı da tartışılmalıdır. Bu makalede; mitlerin toplumsal yapı çözümlemesindeki fonksiyonu teorinin bazı takipçileri üzerinden değerlendirilmiştir.
Keywords : Karşılaştırmalı mitoloji, dinler tarihi, Hint Avrupa, Dumézil, Trinite teorisi