Klasik Yönetim Kuramında İşbölümü ve Uzmanlaşmaya Eleştirel Bakış

Authors : Fikret KARAKOÇ

Pages : 669-685

Doi:10.33712/mana.769636

View : 21 | Download : 8

Publication Date : 2021-01-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Klasik yönetim kuramı işbölümü, denetim, yapı ve hiyerarşi gibi temel ilkeleri benimseyen bir yönetim anlayışını yansıtmaktadır. Bu ilkeler; klasik yönetim kuramının öncü isimleri olan Frederick Taylor, Henri Fayol, Max Weber, Luther Gulick ve Lyndall Urwick tarafından benimsenmiştir. Klasik yönetim kuramındaki temel amaç maksimum verimliliktir. Verimlilik amacı doğrultusunda işbölümü ve uzmanlaşma ilkeleri ön plana çıkmaktadır. Çünkü klasik yönetim kuramına göre işbölümü aracılığıyla uzmanlaşma ve verimlilik sağlanmaktadır. Bu çalışmada klasik yönetim kuramındaki işbölümü anlayışına getirilen eleştiriler ele alınmıştır. İşbölümü ve uzmanlaşma eleştirileri Max Weber, Karl Marx, Emile Durkheim, Ivan Illich ve George Ritzer’in görüşleri çerçevesinde getirilmiştir. Bu bağlamda, klasik yönetim kuramı tarafından uzmanlaşma ve verimlilik sağlayan işbölümü ilkesinin sanıldığı kadar akılcı bir ilke olmadığı söylenebilmektedir. İşbölümü ve yaşanan uzmanlaşmayla insan; emeğine, sürece, sisteme, işine, çevresine ve kendine yabancılaşmaktadır. Üstelik birey ve toplumun benliğini, kimliğini, yetilerini ve değerini yitirdiği söylenebilmektedir.
Keywords : klasik yönetim kuramı, işbölümü, uzmanlaşma, yabancılaşma, akılcılığın akıldışlığı