Vekâlet Teorisinde Fırsatçılık Kavramı ve Oyun Teorisi Arasındaki İlişki

Authors : Buket ARSLAN, Elif ÇETİN

Pages : 439-454

Doi:10.33712/mana.962926

View : 22 | Download : 12

Publication Date : 2021-09-02

Article Type : Research Paper

Abstract :Vekâlet Teorisi ve Oyun Teorisinde ifade edildiği şekilde, finansal etkileşim içerisinde bulunan taraflar arasındaki asimetrik bilgi; avantajlı tarafın, bu avantajı kullanarak çıkar mücadelesi vermesine ve bunun sonucunda fırsatçı eğilimlerde bulunmasına sebep olmaktadır. Vekâlet teorisinin temel varsayımlarından olan ve sınırlı rasyonellik ilkesi çerçevesinde içsel bir değişken olarak görülen fırsatçılık kavramı, bireysel çıkarların sözleşmenin karşı tarafı aleyhinde gözetilerek ve genellikle sözleşmede bulunan boşlukları kullanarak ortaya çıkmaktadır. Bu durum asil-vekil arasında bir güven ve belirsizlik sorununa yol açmakta; bunun yanı sıra görevi kötüye kullanma, dolandırıcılık gibi hileli davranışlar neticesinde piyasa mekanizmasını etkileyebilmektedir. Bu çalışmada fırsatçılık kavramı, temel mikro iktisadi analiz yöntemlerinden vekâlet teorisi ve oyun teorisi perspektifinde incelenmiş; yapılan ilişkilendirmeler doğrultusunda öneriler sunulmuştur. Yapılan çalışma ile vekâlet fırsatçılığının oyun teorisi çerçevesinde açıklanabildiği görülmüştür. Literatürde henüz bu iki teoriyi birlikte inceleyen bir ölçek bulunmamaktadır. Ancak çeşitli sektörlerde ortaya çıkan vekâlet fırsatçılığı sorunlarının oyun teorisi ile çözümlenebileceği sonucuna ulaşılmıştır. Analiz araçları ve modelleme alt yapısı ile oyun teorisinin farklı senaryoların olası sonuçlarını karşılaştırarak optimal stratejileri belirleme fırsatı tanıması, vekalet fırsatçılığı perspektifinden yönetici ve stratejistleri önemli derecede öngörü sağlayabilecektir.
Keywords : Asimetrik Bilgi, Fırsatçılık, Vekâlet Teorisi, Oyun Teorisi