Yeni Sanayileşen Ülkelerde İnovasyon Performansının CRITIC Tabanlı GİA Yöntemiyle Değerlendirilmesi

Authors : Zafer DURAN

Pages : 150-162

Doi:10.33712/mana.1086836

View : 16 | Download : 11

Publication Date : 2022-05-15

Article Type : Research Paper

Abstract :İnovasyon, toplumsal refahın sağlanması ve ekonomik büyümenin sürdürülebilir hale getirilmesinde ülkelerin yararlandığı en etkili araçlardan biri olduğu için ülke yönetimleri tarafından yakından takip edilmekte ve kritik bir yatırım alanı olarak görülmektedir. Ancak ülkelerin içinde bulundukları koşullar ve sahip oldukları olanaklar, inovasyon yatırımlarından elde edilen kazanımların farklılaşmasına neden olmaktadır. Bu nedenle ülkelerin inovasyon performansları, çeşitli kuruluşlar tarafından sürekli ölçülmekte ve izlenmektedir. İnovasyonun sahip olduğu karmaşık yapı nedeniyle inovasyon performansı üzerinde çok sayıda faktör etkili olmaktadır. Bununla birlikte ülkelerin çevreleriyle olan etkileşimleri, inovasyon faaliyetlerinin başarılı bir şekilde gerçekleştirilmesinde önemli bir rol oynamaktadır. Bu nedenle ülkelerin inovasyon performanslarının ölçümü ve değerlendirilmesi, inovasyon literatüründe halen tartışılan konulardan biridir. İnovasyon indeksleri, literatüre sundukları ölçümlerle bu tartışmayı önemli ölçüde azaltsalar da birbirinden farklı özelliklere sahip ülkeleri kıyasladıkları için çok sayıda araştırmacı tarafından eleştirilmektedirler. Bu çalışmada yeni sanayileşen ülkelerin inovasyon performansları, çok kriterli karar verme yöntemleriyle değerlendirilerek hem inovasyon indekslerinden elde edilecek yararların artırılması hem de literatürdeki tartışmaların azaltılması amaçlanmıştır. Bu doğrultuda yeni sanayileşen ülkelerin inovasyon performansları, Küresel İnovasyon İndeksi verilerinden yararlanılarak CRITIC tabanlı GİA yöntemiyle değerlendirilmiştir. Değerlendirme işleminde performans göstergelerinin ağırlıkları CRITIC yöntemiyle, ülkelerin görece inovasyon performansları ise GİA yöntemiyle hesaplanmıştır. Değerlendirme sonucunda yeni sanayileşen ülkeler arasında inovasyon performansı bakımından Çin ilk sırada yer alırken Endonezya sonuncu olmuştur.
Keywords : İnovasyon Göstergeleri, İnovasyon Performansı, Çok Kriterli Karar Verme, CRITIC Tabanlı GİA, Yeni Sanayileşen Ülkeler