Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Modernleşme Sürecinde Kamu Hizmetine Girme Hakkı ve Yurttaşlık Olgusu Arasındaki Bütünleşme

Authors : İmren Pınar Dülgar

Pages : 1098-1107

Doi:10.33712/mana.1511449

View : 33 | Download : 68

Publication Date : 2025-01-08

Article Type : Research Paper

Abstract :Kamu hizmetine girmenin herkese eşit tanınan bir hak olarak kabulü ve bu hakkın ulus devlete özgü yurttaşlık olgusuyla iç içe geçmesi, Batı’da 18. yüzyılın sonunda yaşanan toplumsal ve siyasal nitelikli bir dönüşüm sürecinin sonucunda gerçekleşmiştir. Osmanlı Devleti’nde ise yaklaşık yarım yüzyıllık süre sonra hizmete girmede eşitlik ve yurttaşlaşmaya ilişkin bazı temel adımlar hukukileştirilmeye başlanmıştır. Devlet-toplum ilişkisi ve toplumsal yapının niteliği gereği eşitlik, farklı milletlere hizmete girme olanağı sağlanarak onları Osmanlı olmakta birleştirmek üzere uygulamaya konulmuştur. Kamu hizmetine girmenin yurttaşlığa özgülenmesi ise ulus devlete geçişle gerçekleşmiştir. Bireyin siyasal bir hakkı olarak kamu hizmetine girmeyle yurttaşlık olgusu arasındaki bütünleşik ilişki, Cumhuriyet’in kuruluş döneminde örülmüştür. Çalışmada bu ilişkinin tarihsel anlamını kazanma sürecinin çözümlenmesi amaçlanmaktadır. Osmanlı modernleşme sürecinde hizmete girmede eşitlik ve yurttaşlaşmaya ilişkin adımların atıldığı toplumsal bağlam değerlendirilerek düzenlemelerin Batı’daki anlamıyla yerleşmesinin ise modernleşme sürecinin yeni bir aşamasında olduğu ortaya konulmaktadır.
Keywords : Kamu Hizmetine Girme, Yurttaşlık, Modernleşme