ÖZGÜL ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜ OLAN ÖĞRENCİLERİN SOSYAL BECERİLERİNİN VE PROBLEM DAVRANIŞLARININ AKRAN ZORBALIĞINA MARUZ KALMALARINDA ROLÜNÜN İNCELENMESİ

Authors : Tamer Aydemir

Pages : 77-90

View : 30 | Download : 54

Publication Date : 2024-07-02

Article Type : Research Paper

Abstract :Zorbalık, bir öğrencinin hiçbir kışkırtma olmamasına rağmen sürekli olarak bir ya da birkaç kişinin fiziksel temas, sözlü taciz, söylenti yayma ya da dışlama gibi olumsuz davranışlarına kasıtlı olarak tekrarlı bir şekilde maruz kalması olarak tanımlanmaktadır. Alan yazındaki çalışmalar, kaynaştırma/bütünleştirme ortamlarında öğrenim gören özel gereksinimli çocukların akran zorbalığına maruz kalmaları yönünden tipik gelişim gösteren yaşıtlarına göre daha fazla risk altında olduklarını göstermektedir. Bu açıdan özel gereksinimli çocukların akran zorbalığına maruz kalma düzeyleri ile ilgili değişkenlerin belirlenmesinin, bu çocuklar için geliştirilecek önleyici uygulamalara yol göstereceği ve akran zorbalığına daha etkili müdahale edilebileceği düşünülmektedir. Bu kapsamda çalışmanın katılımcılarını kaynaştırma/bütünleştirme ortamında öğrenim gören özel gereksinimli çocukların içinde yüksek bir orana sahip olan özgül öğrenme güçlüğüne sahip çocuklar oluşturmaktadır. Bu çalışmanın birinci amacı, ilkokul ve ortaokul kademelerinde kaynaştırma/bütünleştirme uygulaması kapsamında öğrenim gören özgül öğrenme güçlüğüne sahip çocukların akran zorbalığına maruz kalma düzeylerini, akran zorbalığı türlerini ve sıklığını belirlemektir. İlişkisel tarama modeline göre desenlenen çalışmanın ikinci amacı ise, özgül öğrenme güçlüğü olan çocukların akran zorbalığına maruz kalmalarında sosyal beceri düzeylerinin ve problem davranışlarının rolünü incelemektir. Çalışmaya Denizli İli merkez ilçelerinde öğrenim gören özgül öğrenme güçlüğü tanısı olan ilkokul ikinci, üçüncü, dördüncü sınıf ve ortaokul beşinci ve altıncı sınıf öğrencileri katılmıştır. Araştırmada özgül öğrenme güçlüğü olan öğrencilerin akran zorbalığına maruz kalma düzeylerini belirlemek üzere Akran Zorbalığı Belirleme Ölçeği kullanılmıştır. Çalışmada ayrıca sosyal beceri düzeylerini ve problem davranışlarını belirlemek üzere Sosyal Beceri Derecelendirme Sistemi-SBDS kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre özgül öğrenme güçlüğüne sahip öğrencilerin sosyal beceri eksikliklerinin ve problem davranışlarının akran zorbalığına maruz kalmalarında etkili birer değişken olduğu belirlenmiştir. Bu sonuçlar ışığında ÖÖG olan öğrencilerin sosyal becerilerini ve akran zorbalığı ile başa çıkma becerilerini geliştirmeye ve problem davranışlarını ortadan kaldırmaya ya da azaltmaya yönelik müdahalelerin düzenlenmesi önemli görülmektedir.
Keywords : Akran Zorbalığı, Özgül Öğrenme Güçlüğü, Sosyal Beceri, Problem Davranış, Sınıf Yönetimi