Yeni Bulgu ve Yorumlar Işığında Akşemseddîn’in Halîfesi Abdurrahim Karahisârî’nin Biyografisi

Authors : Abdullah Taha ORHAN

Pages : 43-74

Doi:10.5281/zenodo.3595041

View : 14 | Download : 7

Publication Date : 2019-12-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Akşemseddin’in insert ignore into journalissuearticles values(ö. 863/1459); önde gelen halifelerinden Abdurrahim Karahisârî Afyonkarahisarlı olup henüz Beypazarı’nda iken intisap ettiği şeyhinin Edirne, İstanbul, İznik ve Göynük’te iken uzun süre yanında bulunmuştur. Karahisârî, Bayramiyye’nin Akşemseddin’le açılan ve İbrâhim Tennûrî insert ignore into journalissuearticles values(ö. 887/1482);, Şeyh Yavsî insert ignore into journalissuearticles values(ö. 920/1514);, İlyas Saruhânî insert ignore into journalissuearticles values(ö. 967/1559-60); ve Bolulu Himmet Efendi insert ignore into journalissuearticles values(ö. 1095/1684); gibi sûfîler tarafından devam ettirilen kolu olan Şemsiyye’yi 15. yüzyılda Afyonkarahisar’da temsil etmiş te’lîf sâhibi bir sûfîdir. Bûsîrî’nin insert ignore into journalissuearticles values(ö. 695/1296 [?]); Hz. Peygamber’i medh için kaleme aldığı kasidesinin manzûm tercümesi Tercüme-i Kasîde-i Bürde, Necmeddîn-i Kübrâ’nın insert ignore into journalissuearticles values(ö. 618/1221); mürîdlerinden Ebü’l-Müeyyed el-Muvaffak b. Muhammed el-Hâssî’nin insert ignore into journalissuearticles values(ö. 634/1237); halveti konu alan es-Selve fî şerâiti’l-halve adlı eserinin şerhli tercümesi Münyetü’l-ebrâr ve gunyetü’l-ahyâr, dönemin kıyâmet tartışmaları bağlamında ele alınabilecek Risâle fî eşrâti’s-sâ‘a ve bazı tasavvufî esasları şiir diliyle ve sade bir Türkçe ile ele aldığı 4267 beyitlik Vahdetnâme isimli mesnevîsi günümüze ulaştığı bilinen eserleridir. Bu çalışmada Karahisârî’nin hayâtı ve entelektüel mîrâsı hakkında ulaştığımız bazı yeni bulgular ışığında biyografisi inşâ edilecektir. Çalışmanın netîcesinde varılan sonuçlar Karahisârî’nin, Akşemseddîn’in nezdinde çok mühim bir konumda bulunduğu, şeyhinin ümerâ ile ilişkilerinde de dâima yanında olduğu, kendisinin II. Murad döneminden II. Bâyezid dönemine kadar devlet yönetimi tarafından da dikkate alınan bir isim olduğu, İstanbul’un fethinden sonra ilmî ve mânevî nedenlerle şeyhiyle birlikte İstanbul’dan ayrıldığı ve Bayramiyye’nin teşekkülünde ve Anadolu’da tasavvufun yerelleşmesinde önemli bir rol oynadığı şeklinde özetlenebilir.
Keywords : Tasavvuf, Osmanlı Tasavvufu, Bayramiyye, Şemsiyye, Akşemseddin, Abdurrahim Karahisari