Reel Efektif Döviz Kuru, İhracat ve İthalat Arasındaki İlişki: Türkiye Özelinde Ekonometrik Bir Değerlendirme

Authors : Göksel KARAŞ, Ebru KARAŞ

Pages : 27-46

Doi:10.12780/usaksosbil.372519

View : 19 | Download : 15

Publication Date : 2017-12-28

Article Type : Research Paper

Abstract :Döviz kurları gerek ihracat gerekse ithalat üzerinde önemli bir etkiye sahiptir. Özellikle Türkiye gibi gelişmekte olan ülke ekonomilerinde döviz kuru hareketleri dış ticaret hacmi üzerinde belirleyici bir etkendir. Zaman zaman ülkeler ihracatı artırmak ve/veya ithalatı azaltmak amacıyla döviz kurlarına müdahale etmektedirler. Ancak ülkelerin uyguladıkları politikalar farklı sonuçlar verdiği gibi zaman zaman beklenen sonuçları da vermemektedir. Buradan hareketle çalışmanın amacı, Türkiye’de reel efektif döviz kuru ile ihracat ve ithalat arasındaki ilişkinin varlığının ve yönünün ortaya konulmasıdır. Çalışmada Türkiye’nin 2003:01 – 2017:06 dönemleri arasındaki reel efektif döviz kuru, ihracat ve ithalat rakamları analize dahil edilmektedir. Serilerin durağanlığı AugmentedDickey Fuller insert ignore into journalissuearticles values(ADF);, Phillips-Perron insert ignore into journalissuearticles values(PP); ve Kwiatkowski-Phillips-Schmidt-Shin insert ignore into journalissuearticles values(KPSS); birim kök testleri kullanılarak sınanmıştır. Seriler birinci mertebede durağanlaştırıldıktan sonra reel efektif döviz kuru ile ihracat ve ithalat arasındaki ilişkinin varlığı Johanseneşbütünleşme testi ile test edilmiş ve değişkenler arasında eşbütünleşik bir ilişkinin olduğu sonucuna ulaşılmıştır.İlişkinin yönünün tespiti için Granger nedensellik analizi uygulanmış ve reel efektif döviz kuru ile ithalat arasında çift yönlü bir ilişki bulunurken, ihracattan ithalata tek yönlü bir ilişki bulunmuştur.
Keywords : Reel Döviz Kuru, İhracat, İthalat, Eşbütünleşme