ŞE‘ARA FİİLİ VE KUR’ÂN’DAKİ İŞTİKÂKLARI

Authors : İbrahim KOCABIYIK, Natıq Fawzı Ibrahım ALAZZAWI

Pages : 14-24

View : 20 | Download : 24

Publication Date : 2022-12-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Aralarında anlam ilgisi bulunan iki lafızdan birinin diğerinden türetilmesi ve alınması iştikâk olarak ifade edilmektedir. Arapça lafızların kendisinden türediği köklerin asıl manaları ile aynı kökten gelen lafızlar arasında anlam ilişkisinin bulunduğu bir gerçektir. Arapça kelimelerde müştak lafızların olup olmadığı hususunda dil âlimleri arasında görüş birliği yoktur. Bazıları bütün Arapça lafızların müştak olduğunu ifade ederken bazıları da hiçbir lafzın müştak olmadığını savunmuştur. Çoğunluğu ise, bu iki uç noktadaki görüşün aksine lafızların bir kısmının müştak bir kısmının câmid olduğu kanısındadırlar. Klasik dil âlimleri iştikakı fiile has bir durum olduğunu ileri sürerken Kûfeli dil âlimleri türeyen bütün lafızların mâzi siganın müzekker üçüncü tekil şahsı olduğunu Basralı dil âlimleri ise bütün kelimelerin aslının mastar olduğunu söylemektedirler. Çağdaş dil âlimlerinde hâkim olan görüş, Arapça’da türemiş lafızların asıllarının sadece mâzi fiil ya da mastar olmadığı ve bunlarla birlikte mekân, kabile gibi somut isimler ile doğada oluşan seslerin taklitlerinden meydana gelen isimlerin de sayılması gerektiği şeklindedir. Bu makalede Arapça bir kelime olan شَعَرَ “şe‘ara” fiilinin Kur’ân’ı Kerîm’de geçen iştikâkları ele alınmaktadır.
Keywords : Arap Dili, İştikâk, Şeara, Kurânı Kerîm, Fiil