MODERN HÜKÜMET SİSTEMLERİNDEN YARI-BAŞKANLIK SİSTEMİ VE TÜRKİYE’DE UYGULANABİLİRLİĞİ

Authors : Yusuf Ziya POLATER

Pages : 133-175

View : 12 | Download : 4

Publication Date : 2014-04-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Hükümet sistemleri kavramının neyi ifade ettiği hususunda genel-geçer bir tanım bulunmamaktadır. Ancak hükümet sistemleri kavramından; kuvvetlerin tek elde toplandığı ve demokratik olduğu kabul edilmeyen “kuvvetler birliği” sistemi ile kuvvetlerin yasama, yürütme ve yargı erkleri arasında dağıtıldığı “kuvvetler ayrılığı” sistemi anlaşılmaktadır. Kuvvetler ayrılığı prensibine göre şekillenmiş olan başkanlık sistemi, parlamenter sistem ve yarı-başkanlık sistemi demokratik hükümet sistemleri olarak kabul edilmektedir. Yürürlükte bulunan, 1982 Anayasasının düzenlemiş olduğu hükümet sistemi farklı isimlerle ve farklı sistemlerle ilişkilendirilse de sistemin genel olarak parlamenter sistem çizgisinde olduğu kabul edilmektedir. Koalisyon hükümetlerine, bu yönüyle de hükümet istikrarsızlıklarına sebep olması parlamenter sisteme yöneltilen en önemli eleştirilerdendir. Bu nedenle ülkemizde de hükümet sistemi değişikliği sürekli tartışma konusu olmuştur. Bu doğrultuda çalışmamızda demokratik hükümet sistemlerine değinildikten sonra, bu sitemlerden biri olan yarı-başkanlık sistemi, dünyada en iyi şekilde uygulandığı kabul edilen Fransız örneği üzerinden açıklanmaya çalışıldı. Devamında Türk parlamenter sisteminin eksiklikleri incelendi. Fransa’da dahi başkan ve başbakanın yetkileri henüz oturmamışken, tarihsel ve kültürel olarak benzerliğimiz olmayan bir ülkedeki sistemin ülkemizde doğurabileceği sakıncalara değinilerek, sistem değişikliği yapmanın tek başına ülkedeki sorunları çözmeyeceği noktasından hareketle, yarı-başkanlık sisteminin ülkemiz açısından değerlendirilmesi yapıldı
Keywords : Kuvvetler Ayrılığı, Hükümet Sistemleri, Parlamenter Sistem, Yarı Başkanlık sistemi