TÜRK İDARİ YARGISINDA İÇTİHAT AYKIRILIĞININ ÖNLENMESİ VE GİDERİLMESİNE YÖNELİK ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

Authors : Zeki UYSAL

Pages : 417-455

Doi:10.18771/mdergi.1038098

View : 7 | Download : 3

Publication Date : 2021-12-17

Article Type : Other Papers

Abstract :Ülkemiz gibi yargı ayrılığını benimsemiş olan ülkelerde içtihat aykırılığının ortaya çıkması doğal karşılansa da aykırı içtihatlar nedeniyle oluşan hukuki belirsizliğin sürüp gitmesi, sonuçta yargıya güveni zedeleyeceğinden kabul edilemez. Bu durum, içtihadî nitelik taşıyan idari yargı açısından, dramatik sonuçlara yol açacak niteliktedir. İdari yargı sistemimizde içtihat aykırılıklarını giderici bir mekanizma olarak içtihatların birleştirilmesi müessesesine Danıştay dava daireleri ile kurul kararları yönünden 90 yıldır başvurulmaktadır. Temmuz/2016’da istinaf sisteminin faaliyete geçirilmesiyle idari yargı uyuşmazlıklarının büyük kısmının bölge idare mahkemelerinin verdiği kararlarla kesinleştiği düşünüldüğünde, aynı/benzer uyuşmazlıklar açısından Danıştay ve istinaf kararları arasında aykırılığın oluşması kaçınılmazdır. Bölge idare mahkemesi kararları arasındaki içtihat aykırılığının giderilmesi amacıyla yürürlüğe konulan mekanizma da sadece giderici yönüyle devrededir. İçtihat aykırılığını önleyici mekanizmalar henüz aykırılığın doğmadığı bir aşamada sorunu kaynağında çözme yetisine sahip olduğundan, giderici mekanizmalara kıyasla içtihat aykırılığından doğan hukuki sorunların çözümünde daha etkindirler. Bu itibarla, iyi uygulama örnekleri göz önünde bulundurularak öncelikle içtihat aykırılığını önleyecek etkin mekanizmaların idari yargı düzenimize kazandırılması, üzerine kafa yorulan bir meseledir. Bu mekanizmaların entegrasyonu ve iyi uygulama örnekleri, bundan sonraki süreçte meselenin hukuk sistemimizde işgal edeceği yer ve boyutla doğrudan ilgilidir. Ayrıca, yalnızca aykırılıkları giderici yönüyle uygulamadaki her iki sistemin daha etkin bir çözüm mekanizmasına büründürülmesi için mevzuat değişikliği yapılması da elzemdir.
Keywords : İçtihat aykırılığı, içtihatların birleştirilmesi, önleyici giderici mekanizmalar, çözüm önerisi