Osmanlı’da Ceza ve Denetim: Bursa Hapishanesi (1914-1919)

Authors : Erhan Bektaş

Pages : 57-79

Doi:10.32739/uskudarsbd.10.19.147

View : 47 | Download : 74

Publication Date : 2024-12-30

Article Type : Research Paper

Abstract :1858’de hazırlanan Osmanlı Ceza Kanunu ile ceza konusunda Batı’daki uygulamalara yaklaşılmış ve ilk örnekleri Avrupa’da görülen modern hapishaneler Osmanlı Devleti’nde de kurulmaya başlamıştır. İşlevsel olarak başlangıçta suçlunun cezasını çekene kadar tutsak edildiği yer olarak faaliyet veren Osmanlı mahbesleri, 19. yüzyılın ikinci yarısından itibaren suçlunun cezasını çekmesi için hapsedildiği yerlere dönüştürülmüştür. Bu bağlamda, çalışma Osmanlı Arşivi’ndeki belgelerden yararlanarak Osmanlı Devleti’nin hapis sistemi aracılığıyla iç güvenliği sağlama çabalarını, Bursa Hapishanesi örneği üzerinden ortaya koymayı amaçlamaktadır. Bu çalışmada 19. yüzyılın ikinci yarısından itibaren faaliyet gösteren Bursa Hapishanesi ve Tevkifhanesi (Hüdavendigar Merkez Hapishanesi ve Tevkifhanesi)’nde bulunan mahkûmların işledikleri suçlar ve aldıkları cezalar üzerinden değerlendirilecektir. Osmanlı Devleti’nin Bursa Hapishanesi’ndeki denetimlerine dair Osmanlı Arşivi’nde bulunan belgeler incelenerek merkezî yönetimin hapishanelerdeki otoriteyi koruma ve disiplini sağlama çabaları üzerine bir değerlendirme yapılacaktır.
Keywords : ceza, denetim, hapishane, mahkûm, mevkuf, Bursa/ Hüdavendigar Hapishanesi.