YAYICI & YAYINCI DİLEMMASI: YAPAY ZEKANIN OLUŞTURDUĞU HABERİN TELİFİ

Authors : Nurullah Enes Süheyl Belada

Pages : 540-568

Doi:10.47136/asbuhfd.1387359

View : 91 | Download : 67

Publication Date : 2024-07-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Basın yayıncılarının ilk çıkan gazeteden beri hukuki koruma talepleri karşılıksız kalmıştır. Haberin dijital mecralara geçmeye başlaması ile bu talepler artmıştır. Zira artık internetin kapı bekçisi durumundaki Google ve Facebook(META) gibi küresel şirketler internette haberin yayıcısı konumuna gelmişlerdir. Geldikleri bu konum itibariyle tiraj ve reklam geliri anlamında kan kaybeden basın yayıncıları, yapmış oldukları yatırımların korunması için yayınları üzerinde talep ettikleri hukuki koruma konusu yeniden gündeme gelmiştir. Ancak tarihten bu tarafa haberin telifi ilk defa karşılıksız kalmayarak Avrupa Birliği tarafından bir yönerge ile hukuki kapsam içine alındı. Artık basın yatırımcısının da bağlantılı hak sahibi olarak değerlendirildiği günümüzde yapay zekanın konumu bir kez daha soru işaretleri doğurmaya başlamıştır. Çünkü hem basın yayıncılarının haber metni oluşturmalarında hem de dijital haber yayıcılarının haber derlemelerinde ve snippet oluşturmasında yapay zeka kullanılmaktadır. Yapay zekanın ürettiği haberin ya da kategorize ederek tüketiciye sunduğu haber metinlerinden doğan hakların kim tarafından kullanılacağı konusunda dünyadaki yasalar, yargı kararları ve doktrin araştırılarak karşılaşılan hukuki sorunlara uygun çözüm yollarının araştırılması amaçlanmıştır. Basın yatırımcısına getirilen bağlantılı hakların yapay zekanın ürettiği haber metinlerini hangi şekillerde etkileyeceği ve bunlardan doğan hakların kim tarafından kullanılacağı da makalemizin konusunu oluşturmaktadır.
Keywords : telif, fikri mülkiyet, haber, servis sağlayıcı, yayıcı, yayıncı, google news, snippet, hiperlink