XX. Yüzyılın İlk Çeyreğinde Türkistan`da Çarlık Rusyası`na Karşı Meydana Gelen Başkaldırı Hareketi Üzerine Bir Değerlendirme

Authors : Ömer KARATAŞ

Pages : 185-219

Doi:10.24186/vakanuvis.1070122

View : 16 | Download : 13

Publication Date : 2022-03-28

Article Type : Research Paper

Abstract :Türkistan coğrafyası, Çarlık idaresine karşı XIX. yüzyılın son çeyreği ile XX. yüzyılın ilk çeyreği arasında Türk halklarının başkaldırıları hareketlerine sahne oldu. Bu başkaldırı hareketleri içerisinde en dikkat çekici olanı 1916 yılında meydana gelen ayaklanmadır. Bu ayaklanmanın temelinde Türkistan halklarının Çarlık yönetiminden tamamen kurtulma düşüncesi yatmakta mezkûr ayaklanma ilk kitlesel silahlı direniş hareketi hüviyeti taşımaktadır. Bu yönüyle söz konusu ayaklanma, gerek Rusya ve gerekse Orta Asya Türk devletleri tarihçiliğinde ilgi görmüştür. Konuyla ilgili kaleme alınan araştırmalarda 1916 Türkistan ayaklanması, genellikle sebep-sonuç ilişkisi ve bölgede neden olduğu etkiler üzerinden değerlendirilmeye çalışılmıştır. Bu minvalde makalemizde; bu zamana kadar bilhassa Rus ve Orta Asya Türk devletleri tarih literatüründe konu edinilen 1916 senesi Türkistan ayaklanmasının değinilmeyen ya da eksik olarak gördüğümüz yönlerine temas etmeye çalışacağız.
Keywords : Türkistan, Rusya, İsyan, Milli Ayaklanma, Türkistan, Rusya, İsyan, Milli Ayaklanma