İmâdeddîn Zengî’nin Musul Valiliği Öncesi Hayatı ve Faaliyetleri

Authors : Emre ÖMÜR

Pages : 1752-1787

Doi:10.24186/vakanuvis.1187367

View : 13 | Download : 8

Publication Date : 2022-12-29

Article Type : Research Paper

Abstract :Sultan Alparslan’ın en önemli gulâmlarından biri olan Kasımuddevle Aksungur’un oğlu İmâdeddîn Zengî, Selçukluların Haçlılara karşı mücadelesinde simge isimlerdendir. Babasının öldürülmesinin ardından küçük yaşta yetim kalan Zengî bir süre etrafındaki Türkmenlerle birlikte Halep\`te yaşamış, daha sonra Kürboğa’nın talebiyle Musul’a yerleşmiştir. Zengî Kürboğa’nın ardından Sungurca, Musa et-Türkmani, Çökürmüş, Çavlı, Mevdûd, Aksungur el-Porsukî ve Cüyûş Bey’in kontrolünde çeyrek asırdan fazla zaman geçirirken, bu dönem siyasî hayatının yarısından fazlasına tekabül etmektedir. İlk olarak Kürboğa himayesinde savaşmış olan Türkmen emîr, Çökürmüş idaresinde Haçlılarla karşı karşıya gelmiş, Mevdûd devrinde adını farklı coğrafyalarda duyurmuş ve Aksungur el-Porsukî kontrolünde idari göreve atanmıştır. Türk valilerin himayesinde büyümek Zengî’nin siyasî ve askerî kariyerini ciddi manada etkilerken, emîr onlardan edindiği tecrübe ve şöhreti hayatının geri kalanında ustaca kullanmıştır. Biz bu çalışmada, bugüne kadar İmâdeddîn Zengî hakkında yapılan çalışmalardan farklı olarak, Türkmen emîrin gençlik dönemini ilgili kaynaklardan aktarmaya çalıştık. Kronolojik sıra esas alınarak kaleme alınan makale, Zengî’nin çocukluk çağlarından başlayıp Musul yönetimine atandığı güne dek sürmektedir.
Keywords : İmâdeddîn Zengî, Musul, Mevdûd, Kürboğa, Aksungur el Porsukî, Imād al Dīn Zengī, Mosul, Mawdūd, Kerbogha, Aḳsunḳur al Bursuqī