Tarihi Bir Belge Işığında Türkiye-Afganistan İlişkileri: Binbaşı Hüseyin Bey’in Raporuna Göre Kâbil Elçisi Fahreddin Paşa’nın Faaliyetleri (1922-1923)

Authors : Ferruh KAYALAN

Pages : 1688-1730

Doi:10.24186/vakanuvis.1203975

View : 13 | Download : 11

Publication Date : 2022-12-29

Article Type : Research Paper

Abstract :Mustafa Kemal Paşa, Milli Mücadele’nin en güç zamanlarında bile Afganistan’ın askeri eğitimi için buraya askeri heyetler gönderdi. Böylece iki devlet arasında sağlam ilişkiler kuruldu. Sağlanan bu iyi ilişkiler çerçevesinde karşılıklı olarak büyükelçilikler de atandı. Nitekim Türkiye 1922’de Fahreddin Paşa’yı Afganistan’a Kâbil elçisi olarak gönderdi. Kabil’de Fahreddin Paşa ile çalışacak bir heyet de teşkil edildi. Heyette bir asker olarak Binbaşı Hüseyin Bey de yer almıştır. Binbaşı Hüseyin Bey, Fahreddin Paşa’nın emrinde sekiz ay görev yaptı. Bu zaman zarfında Binbaşı Hüseyin Bey, duyduklarına, şahit olduklarına ve bu ikisi üzerinden kendisinde hasıl olan kanaatlerine dayanarak hem elçilik hakkında hem de Afganistan’ın siyasi, sosyal ve askeri yapısı hakkında bir rapor kaleme almıştır. Raporda verilen bilgiler nitel yöntemle ele alınmış ve literatürde yer alan bilgiler çerçevesinde raporda geçen konulara açıklık getirilmeye çalışılmıştır. Bu makaleden amaç bahsi geçen rapor çerçevesinde Emir Amanullah Han dönemi Türkiye-Afganistan ilişkileri, Afganistan’ın siyasi, sosyal ve askeri yapısı hakkında bir değerlendirme yaparak döneme ilişkin eksik bilgileri tamamlamaya çalışmaktır.
Keywords : Afganistan, Mustafa Kemal Paşa, Amanullah, Binbaşı Hüseyin Bey, Saltanat