NATO Kuvvetler Statüsü Sözleşmesi (SOFA) Ve Yarbay Morrison Davası

Authors : Imren Aydin Gök

Pages : 2219-2248

Doi:10.24186/vakanuvis.1319869

View : 108 | Download : 217

Publication Date : 2023-10-24

Article Type : Research Paper

Abstract :II. Dünya Savaşı’nın ardından Sovyet yayılmacılığına karşı askeri caydırıcılığın sağlanabilmesi için bir askeri savunma sistemi olarak 4 Nisan 1949’da İngiltere, Fransa, Belçika, Hollanda, Lüksemburg, Norveç, Danimarka, İzlanda, Portekiz, İtalya, ABD ve Kanada’nın katılımıyla NATO kurulmuştur. NATO üyesi ülkeler askeri kuvvetlerinin birbirlerinin topraklarında görevli bulundukları sırada bağlı olacakları statüyü belirlemek üzere 19 Haziran 1951’de NATO Kuvvetler Statüsü Sözleşmesi’ni (SOFA) imzalamışlardır. 18 Şubat 1952’de NATO üyesi olan Türkiye, 10 Mart 1954’te NATO Kuvvetler Statüsü Sözleşmesini kabul etmiş ve sonrasında Türkiye’de bulunan Amerikan askeri personelinin statüsü bu sözleşme çerçevesinde belirlenmiştir. Yabancı askeri personelin işlediği suçlar hususunda yargı yetkisini, personeli gönderen ülkenin yasalarına bırakan yapısı nedeniyle bu sözleşme Türkiye’deki Amerikan askeri varlığına karşı olumsuz seslerin yükselmesinde bir etken olmuştur. Türkiye’de görevli Amerikan askeri personeli Yarbay Allan L. Morrison’un Kasım 1959’da alkollüyken bir Türk vatandaşının ölümüne sebebiyet verdiği olay, NATO Kuvvetler Statüsü Sözleşmesi çerçevesinde değerlendirilmiş ve yarbay Türk yasaları çerçevesinde ceza almaktan kurtulmuştur.
Keywords : ABD, NATO, SOFA, Yarbay Morrison