Osmanlı Topçuluğunda Hartuç Kesesi Kullanımına Genel Bir Bakış (1772-1838)

Authors : Burak Kocaoğlu, Hakan Doğan

Pages : 499-537

Doi:10.24186/vakanuvis.1407261

View : 97 | Download : 85

Publication Date : 2024-03-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Osmanlı Ordusu’nda topun ilk olarak I. Kosova Savaşı’yla kullanıldığı yönünde yaygın bir görüş mevcuttur. Bu savaşı başlangıç olarak kabul edersek nispeten kısa bir süre içerisinde top teknolojisinde Osmanlı Devleti’nin dönemin en önemli devletlerinden birisi olduğunu rahatlıkla ifade edilebilir. Top teknolojisi noktasında rakiplerine karşı üstünlüğünü 16. yüzyıla kadar sürdüren Osmanlı Devleti 1593-1606 tarihleri arasında Avusturya ile yapılan savaşlarda bu üstünlüğünü kaybetmeye başlamıştır. Ordunun ateş gücünün arttırılması adına oldukça esnek bir tutum sergileyen Osmanlı Devleti birçok stratejik malzemenin ülkede sınırları içerisinde üretimine ağırlık vermiştir. Bu stratejik malzemelerin başında askeri terminolojide hartuç kesesi olarak da ifade edilen tek kullanımlık barut keseleri gelmiştir. Hartuç kesesi kullanımı atış sırasında fazla veya eksik barut kullanımından kaynaklanan sorunların önüne geçtiği gibi ateş gücünün devamlılığını da sağlamıştır. Bu çalışmada 1772-1838 tarihleri arasında hartuç kesesinin üretim aşaması, üretim aşamasında yaşanan sorunlar ve devletin sorunlara çözüm arayışları ve hartuç kesesinin yoğun olarak kullanıldığı alanların neler olduğu ele alınmıştır.
Keywords : Hartuç, Barut, Kara Ordusu, Donanma, Kale