Arap Bürosu ve Hicaz Demiryoluna Yönelik Baskınlar (1916-1918)

Authors : Cengiz Kartın, Nazmiye Yozgat

Pages : 362-437

Doi:10.24186/vakanuvis.1424998

View : 216 | Download : 108

Publication Date : 2024-03-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Türk-İngiliz ilişkilerinde 19. yüzyılın son çeyreği ciddi çatışmaların yaşandığı bir dönemdir. Söz konusu dönemde İngilizler Mısır’ı işgal etmişlerdir. Gladstone’ın Türk karşıtı eylemleri neticesinde gerçekleşen işgali Osmanlı makamları tanımamıştır. Birinci Dünya Savaşının başlaması ile Mısır, İngilizler tarafından resmen ilhak edilmiştir. Sanayi İnkılâbının getirdiği teknik üstünlüğü kullanan İngilizler Birinci Dünya Savaşı’nın başlamasını Osmanlı Devleti’ne son vermek için fırsat olarak değerlendirmişlerdir. 1916’da Mısır’da kurulan Arab Büro bu fırsatın gerçekleştirilmesinde önemli çalışmalar icra etmiştir. Büronun Lawrence, Joyce, Garland, Newcombe, Dawnay, Joyce başta olmak üzere pek çok üyesi Türklerin Hicaz ile bağlantısını kesmek suretiyle savaşta üstünlüğü ele geçirmek istemişlerdi. Bu üstünlüğün elde edilmesinin önemli bir aracı olarak demiryollarına saldırılar gerçekleştirilmiş ve sahada Türkler etkisiz kılınmak istenmiştir. Çalışma, bu sürecin 1916-1918 döneminde gerçekleştirilen eylemlerini incelemektedir. Çalışmanın temel kaynağı İngiliz Arşiv belgeleridir. Bunun yanısıra Türkçe ve İngilizce kaynaklar da çalışmada kullanılmıştır.
Keywords : Demiryolu, Arap Bürosu, Lawrence, Hicaz