Târîh-i Cihân-Ârâ’da Irak, Suriye ve Kirman Selçuklularına Dair Bilgiler

Authors : Ömer Çiftçi

Pages : 350-385

Doi:10.24186/vakanuvis.1552401

View : 51 | Download : 29

Publication Date : 2025-03-27

Article Type : Research Paper

Abstract :Tarih ilmine dair gerçeklerin ortaya çıkarılmasında tercüme faaliyetlerinin ehemmiyeti yadsınamaz bir gerçektir. Yaşadığı döneme damga vurmuş bir devlet, topluluk ya da kişi hakkında kaleme alınacak yazıların güvenirliği o döneme ait kaynaklara ulaşıp bunları tahlil etmekten geçmektedir. Siyasi olayların yanı sıra devletlerin ekonomik, kültürel, idari, mimari, ticari vb. yönlerinin tam anlamıyla ve doğru bir şekilde ortaya çıkarılması da yine kaynak eserlerin incelenebilmesiyle mümkündür. Tarihe damga vurmuş bir olay ya da olguyu araştırırken sadece çağdaş müelliflerin eserlerinde zikredilen kayıtlarla bir yargıya varmak, bilgilerin tekrarı ve taklidinden öteye gitmeyecektir. Modern tarihçiler tarafından birçok eser tercüme edilerek ilim alemine kazandırılmıştır. Bu minval üzere çalışmada konu edinilen Târîh-i Cihân-ârâ adlı eser, Ahmed b. Muhammed-i Gaffârî-i Kazvînî (ö. 975/1567) tarafından Farsça olarak kaleme alınmış muhtasar umumi tarih kitabıdır. Eserin dördüncü bâbının altıncı faslı Selçuklulara ayrılmış ve Selçuklular tarihi dört bölüm halinde anlatılmıştır. Bu çalışmada eserin birinci bölümünde zikrolunan Irak Selçukluları, üçüncü bölümündeki Şam (Suriye) Selçukluları ve dördüncü bölümde zikredilen Kirman Selçukluları bahsinin tercümesi ele alınmış, bununla birlikte Irak Selçukluları, Şam (Suriye) Selçukluları ve Kirman Selçukluları dair bilgiler diğer ana kaynaklarla mukayese edilerek notlandırılmıştır.
Keywords : Kadı Ahmed Gaffârî, Târîh-i Cihân-ârâ, Irak Selçukluları, Suriye Selçukluları, Kirman Selçukluları, Selçuklu Tarihinin Kaynakları