Kafkasya Arkeografi Tutanakları’nda Osmanlı Fermanları (XVI. ve XVIII. Yüzyıllar)

Authors : Sibel Orhankazi, Arzu Memmedova

Pages : 792-819

Doi:10.24186/vakanuvis.1561146

View : 41 | Download : 32

Publication Date : 2025-03-27

Article Type : Research Paper

Abstract :Rusya İmparatorluğu, Kafkasya işgalini gerçekleştirirken, tam hâkimiyet için bölgenin ayrıntılı şekilde araştırılması işlemine ehemmiyet vermiştir. Rusya bu doğrultuda, öncelikle Kafkasya’nın nüfusu, idarî yapısı, gelenek-görenekleri, maddi ve manevi kültürü ile tarihine dair çok sayıda belge toplayarak mecmualar yayınlamıştır. Kafkasya tarihinin araştırılmasında önemli role sahip olan kaynaklardan birisi 1866 yılında basımına başlanan on iki ciltlik Kafkasya Arkeografi Komisyonu Tutanakları’dır (AKAK). Tutanaklarda 1398 yılından itibaren kronolojik olarak sıralanan belgeler arasında Osmanlı’nın Kafkasya siyasetine ışık tutmasına olanak sağlayan fermanlar mevcuttur. Bu çalışmada, Tutanaklar’da yer alan XVI-XVIII. yüzyılara ait Osmanlı tarihine dair belgeler, bu belgelerin ortaya çıkma nedenleri ve tarihi öneminden bahsedilmiştir. Çalışmada Kafkasya Arkeografi Komisyonu Tutanaklarının yanı sıra Gürcistan Milli Arşivi kaynaklarından da istifade edilmiştir.
Keywords : Kafkasya, Osmanlı, Rusya, Kafkasya Arkeografi Komisyonu, Şeki, Ilısu, Sahur