XIX.-XX. Yüzyıllar Arasında Türkistan’a Giden Bazı Doktor ve Doğa Bilimci Seyyahların Bölge Sağlığına Etkileri

Authors : Seda Yılmaz Vurgun

Pages : 1325-1366

Doi:10.24186/vakanuvis.1568093

View : 53 | Download : 28

Publication Date : 2025-03-27

Article Type : Research Paper

Abstract :XIX. yüzyılda, yerel halk büyük ölçüde geleneksel tıp yöntemlerinden faydalanıyordu. Şifacılar, çok çeşitli tıbbi bitkiler, mineraller ve hayvansal ürünler kullanarak tedaviler uyguluyordu. Kan alma, ısıtma, terletme ve tıbbi sülük kullanımı toplumda oldukça yaygındı. Dönemin hekimleri, bitki ve mineral temelli hazır ilaçların yanı sıra sülfürik ve nitrik asit gibi maddelerin hazırlanma yöntemlerini de biliyordu. Temiz olmayan su tüketiminin yol açtığı hastalıklar oldukça çeşitlilik gösteriyordu. Rişta ve yarra afgani gibi deri hastalıklarının yanı sıra göz hastalıkları da sıklıkla görülüyordu. Ayrıca kolera, veba ve tifüs gibi salgın hastalıklar yüksek ölüm oranlarına neden oluyordu. XIX. yüzyılın ilk yıllarından itibaren Türkistan\\\'a çeşitli misyonlar kapsamında giden doktorlar ve doğa bilimciler gerek bilimsel merakları gerekse mensubu oldukları ülkelerin menfaatleri ve istekleri doğrultusunda önemli araştırmalar gerçekleştirmiştir. Rusya bölge ile ilgili hedeflerine ulaşmak ve bölgedeki hakimiyetini kuvvetlendirmek adına doğa bilimciler ve doktorlardan faydalanmıştır. XIX. yüzyılın ikinci yarısında Türkistan’ın işgaliyle birlikte, Rus askerlerine ve yeni gelen göçmenlere hizmet vermek amacıyla hastaneler kurulmuştur. Yerel halka hizmet eden dispanserler ve poliklinikler hizmete açılmıştır.
Keywords : Türkistan, Hastalıklar, Seyyahlar, Doğa Bilimciler, Sağlıkçılar, Tıp