Lozan’da İktisadi Bağımsızlık Mücadelesi ve İzmir Kamuoyu

Authors : Derya Genç Acar

Pages : 451-494

Doi:10.24186/vakanuvis.1569122

View : 30 | Download : 27

Publication Date : 2025-03-27

Article Type : Research Paper

Abstract :I. Dünya Savaşı’nı sona erdiren Lozan Barış Antlaşması, 24 Temmuz 1923’te İsviçre’nin Lozan kentinde imzalanmıştır. Antlaşma için yapılan konferansta kapitülasyonlar, borçlar ve savaş tazminatının tartışıldığı ekonomik meseleler barışın önündeki en büyük engel olmuştur. Yaklaşık üç yüz yıllık meselelerin çözümü için diplomasi savaşı verilmiştir. Ekonomik sorunlarda uzlaşılamamasının en önemli nedeni müttefik güçlerin yeni dönemde yarı sömürge bağlarını devam ettirmek istemeleridir. Özellikle kapitülasyonlar ve Osmanlı borçları birçok devleti yakından ilgilendirdiği için sert tartışmalara neden olmuştur. Bu süreçte basın kamuoyu oluşturmada ve yönlendirmede önemli bir görev üstlenmiş; konferans boyunca Türkiye’nin meşru haklarını tüm dünyaya duyurmaya çalışmıştır. İzmir, Millî Mücadele’nin zaferle sonuçlandırıldığı kenttir. Barış Konferansı, kent ve kentli için ayrı bir yer teşkil etmektedir. Kurtuluş sonrasında büyük bir yangın yaşayan kent için konferansın anlamı hem işgal ve sonrasında yaşadığı yıkımın hesabının sorulması hem de kapitülasyonlar vasıtasıyla kenti sömüren düzenin devam edip etmeyeceği sorularının cevaplanması bakımından önemlidir. Bu açıdan İzmir basını ekonomik gelişmelerle ilgili yaşananları yakından takip etmiş; İzmir kamuoyunu bilgilendirmiş aynı zamanda yönlendirmiştir. Bu çalışmada Lozan Barış Konferansı’nın yapıldığı dönemde İzmir’de yayın hayatına devam eden ve günümüze ulaşan gazeteler aracılığıyla mali ve iktisadi alanda gündeme getirilen konu başlıklarını ve bu konuların nasıl yorumlandığını haberler ve makaleler üzerinden değerlendirilecektir. Çalışmada Ahenk, Sada-yı Hak, Türk Sesi ve Şark gazeteleri taranmıştır. Yeni Türk devletinin ulusal varlığını kabul ettirme mücadelesi verdiği Lozan Barış Konferansı ile ilgili yapılmış çalışmalar daha çok İstanbul basınıyla sınırlıdır. İstanbul’dan sonra Anadolu’nun en önemli ekonomik ve kültür merkezi olan İzmir’de ekonomik sorunların çözümü aşamasında basının konuya yaklaşımını görmek başka bir bakış açısı sunması bakımından önemlidir.
Keywords : Lozan Barış Konferansı, İzmir, basın, kamuoyu, Ahenk, Türk Sesi, Sada-yı Hak