Doktor Abdullah Cevdet’in Hekimlik Hayatı ve Tıp Konulu Eserleri

Authors : Ali Okumuş

Pages : 702-791

Doi:10.24186/vakanuvis.1589777

View : 57 | Download : 30

Publication Date : 2025-03-27

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu araştırma, Türkiye’de Batılılaşma düşüncesinin önde gelen temsilcilerinden Doktor Abdullah Cevdet’in hekimlik hayatını ele almakta ve onlarca eseri arasından tıpla ilgili olanlara yoğunlaşmaktadır. Abdullah Cevdet, 1894 yılında Mekteb-i Tıbbiye-i Askeriye’den mezun olduktan sonra bazı dönemlerde ara verse de hayatının sonuna kadar göz hekimi olarak çalıştı. Önce sürgüne gönderildiği Trablusgarp’ta askeri hastanede, daha sonra Viyana Sefareti’nde hekimlik yaptı. Mısır’a kaçtığı 1905’te, Kahire’de göz hekimliği yapmaya başlayan Abdullah Cevdet, 1910’da İstanbul’a gelince Cağaloğlu’nda kurduğu İçtihad Evi’nin bir katını muayenehane olarak kullandı. 1919’da tayin edildiği Sıhhiye Umum Müdürlüğü görevi esnasında köy hekimlik mektepleri kurmaya çalışsa da kısa bir süre sonra İstanbul’da başlayan veba salgını Abdullah Cevdet’i de görevinden etti. 1920 ortalarında yeniden Sıhhiye Umum Müdürü olarak tayin edildi. Doktor Cevdet, müdürlüğünün ikinci döneminde dispanserler açtı ve sanatoryumlar kurdu. Bu dönemde İstanbul’da işgal gücü olarak bulunan İngilizlerle iyi geçinmeye çalışan doktor, düzenlediği tiyatro gösterilerinde usulsüzlük yapıldığı gerekçesiyle Eylül 1921’de yeniden görevinden azledildi. Hekimlik faaliyetlerine ilaveten tıp konusunda yayınlar da yapan Abdullah Cevdet, öğrencilik yıllarında başladığı neşriyat hayatını ömrünün sonuna kadar sürdürdü. Kitaplarında halk sağlığını ön plana çıkarmış, İçtihad mecmuasında yayımladığı makalelerinde ise daha çok güncel sağlık meselelerine yoğunlaşmıştır. Bu çalışmada Doktor Abdullah Cevdet, hekimlik yönüyle incelenmekte ve tıp konulu eserleri hakkında bilgi verilmektedir.
Keywords : Doktor Abdullah Cevdet, Mekteb-i Tıbbiye, İçtihad Mecmuası, Tıp Literatürü