Osmanlı Sonrası Bosna Hersek’te Para Vakıfları / Cash Waqfs in Bosnia Herzegovina

Authors : Rahman ADEMİ

Pages : 151-164

Doi:10.16971/vakiflar.506617

View : 15 | Download : 8

Publication Date : 2018-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Saraybosna başta olmak üzere Gornji Vakuf, Donji Vakuf, Varcar Vakuf gibi yerleşim birimlerin, vakıflar  sayesinde şehir haline geldikleri malumdur. Para vakıfları ise üretim ve ticareti destekleyerek ekonominin  sağlıklı ve verimli olmasına katkıda bulunmuşlardır. Osmanlı idaresi sonrası Bosna-Hersek Müslümanlarının  yaşadıkları maddî ve manevî sarsıntının atlatılması noktasında vakıfların çok önemli bir rol oynadıkları  görülmüştür. Nitekim Avusturya-Macaristan imparatorluğunun Bosna’yı işgali başlangıcında, yeni idare  ile Bosnalı Müslümanlar arasındaki en büyük mücadele bu alanda olmuştur. Zira Avusturya-Macaristan  idaresi vakıfların Müslümanlar için hayatî önemini anlamış ve özellikle bu kurumu zayıflatarak yok etmeye  çalışmıştır. Zira Müslümanların dinî, sosyal, ekonomik ve eğitim durumu tamamıyla vakıflara bağlı olduğu  açıktı. Bu sebepten dolayı Müslümanların direnişi vakıf kurumu ekseninde olmuştur. Halkın bu zorlu  şartlarda mevcut vakıflara sahip çıkmaya çalışmakla birlikte, yeni vakıflar kurarak konuyu canlı tutmaya  gayret etmiştir. Saraybosna Gazi Hüsrev Bey Kütüphanesi’nde bulunan vakfiyelere göre 1878-1940 yılları  arasında Bosna-Hersek’te kurulan vakfın sayısı 488 olmuştur. Bu rakam, halkın vakıflara sahip çıktığını  açıkça ortaya koymaktadır.
Keywords : Osmanlı sonrası, Avusturya Macaristan, Bosna Hersek, vakıf, para vakıfları