XVI. Yüzyılda Basra Vakıfları (1590 Tarihli Tahrir Defterine Göre)

Authors : Fadime DEMİRDÖĞEN

Pages : 117-138

View : 11 | Download : 8

Publication Date : 2021-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Hz. Ömerinsert ignore into journalissuearticles values(ra); zamanında kurulan Basra şehri, 1538 yılında Osmanlı egemenliği altına girdi ancak yerel yöneticiler idaresine bırakıldı. Bir süre sonra yerel yöneticiler Osmanlı Devleti’ne isyan ettiler. 1546 yılında isyanı bastırmakla görevlendirilen Ayas Paşa şehri zapt etti. Bu tarihten sonra şehir bir Osmanlı eyaleti olarak teşkilatlandırıldı. Basra, Osmanlı idaresine girdikten sonra 1552, 1574, 1575 ve 1589 yıllarında tahrir edilmiştir. Tahrir sonuçları icmal ve mufassal defterlere yazılmıştır. Bu defterler bölgenin sosyal ve ekonomik yapısı hakkında ayrıntılı bilgi içermektedir. Bu çalışmada Ankara’da Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü Kuyud-ı Kadime Arşivi’nde bulunan 94 numaralı Basra Tahrir Defteri kaynak olarak kullanılmıştır. Bu defterde XVI. yüzyılda Basra Eyaleti’nde bulunan vakıflara dair bilgiler mevcuttur. Deftere göre, Basra’da ve nahiyelerinde bulunan vakıfların isimleri, senelik gelirleri-giderleri, çalışanları ve bulundukları yerlerle ilgili bilgiler ortaya konulmuştur. Basra`da kurulan ve iktisadi ve sosyal hayatın tezahürlerinden olan vakıfların belirlenmesi, Orta Doğu ülkeleri ile ilgili çalışmalar için önemlidir.
Keywords : Osmanlı, Basra, Ayas Paşa, Vakıf, Tahrir Register