Karadeniz Bölgesinde Ulaşım Hizmeti Veren Hayrî Kurumlar Bağlamında Emir Süleyman Bey Vakfı ve Bakacak Derbendi

Authors : Mehmet Fatsa

Pages : 51-66

Doi:10.16971/vakiflar.1271492

View : 127 | Download : 84

Publication Date : 2024-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Süleyman Bey, Osmanlı idaresinin tesisinden önce Karadeniz Bölgesi’nin bir kısmına hâkim olan Hacıemiroğulları Beyliği’nin son hükümdarıdır. 1397 yılında Giresun şehrinin fethi ve sonra da civar köylerin iskâna açılması sırasında, devletin görevi olan bazı hizmetlerin hallini kurduğu vakıflar aracılığıyla sağlamaya çalışmıştır. Yörede iskân edilen Çepnilerin manevi lideri Yakup Halife adına vakıflar tesis ederek, sahildeki limanlar ile Şebinkarahisar şehri arasındaki umumi yolların kontrolü, imarı ve güvenliğinin sağlanmasında da aynı yöntemi kullanmıştır. Osmanlı idaresinin tesisinden bir süre sonra ortaya çıkan Safevi tehdidi karşısında söz konusu ulaşım rotası, stratejik bakımdan önem kazanmış, bu yüzden yerel beyler ve merkezi idare tarafından da yeni vakıf gelirlerle burası tahkim edilmiştir. Öte yandan Giresun şehrinin doğusunda kritik bir noktada bulunan Gedikkaya Kalesi, Bakacak Derbendi adıyla bu ulaşım sistemi içindeki yerini almıştır. Yol boyunca dereler üzerine inşa edilen köprüler, derbent yapısı küçük garnizonlar; yolcuların ihtiyacının karşılanması için tesis edilen zaviyeler ve camiler 19. Yüzyılın sonlarına kadar bu ulaşım sistemi içinde hizmet vermeye devam etmiştir.
Keywords : Giresun, Emir Süleyman Bey, Vakıf, Yakup Halife, Derbent, Bakacak