Sayda Hz. Ömer Camii (Camii-i Kebir) Vakfı 1844-1908

Authors : Kürşat Çelik

Pages : 125-142

Doi:10.16971/vakiflar.1324044

View : 51 | Download : 73

Publication Date : 2024-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Sayda, günümüzde Lübnan Devleti sınırları içerisinde bulunmaktadır. Bu şehir, kadim bir geçmişe sahip olup tarih boyunca çeşitli devletlerin hâkimiyeti altına girmiştir. Hz. Ömer döneminde Müslümanların kontrolüne geçmiş olan Sayda, Yavuz Sultan Selim’in 1516’daki Mısır seferiyle Osmanlı hâkimiyetine girmiştir. 1918 yılına kadar Osmanlı idaresinde kalan şehir, bu tarihten itibaren Fransızların işgaline uğramıştır. Sayda’nın, Osmanlı hâkimiyeti altına alınması ile birlikte şehirdeki vakıflar da kayıt altına alınmıştır. Osmanlı Devleti, kendinden önceki vakıfların varlığını sürdürmesi için gereken çaba ve gayreti göstermiş ve bunun neticesinde vakıflar Osmanlı’nın son dönemine kadar varlıklarını sürdürmüşlerdir. Bu çalışmada, 1844-1908 yılları arasındaki evkâf muhasebe defterlerine göre Sayda Hz. Ömer Camii vakfının gelir ve giderlerinin tür ve sayıları ile vakıfta çalışan personelin unvan ve almış oldukları ücretleri hakkında bilgi verilmiştir. Araştırmanın temel amacı Osmanlı Devleti’nin son dönemlerinde Sayda Hz. Ömer Camii Vakfı’nın ekonomik yapısının analizini yaparak, vakfın şehir ekonomisindeki yeri ile verdikleri hizmetlerde zaman içerisinde geçirmiş oldukları sosyal ve iktisadi değişimlerin ortaya çıkarılmasıdır. Bu çalışma ile doğal afetler sonucunda zarar gören ve ekonomik gücü yetersiz olan vakıfların nasıl ihya edildiği, devlet yetkililerinin vakıf eserlere karşı duyarlılığı tespit edilmiştir.
Keywords : Vakıf, Ömer Camii, Lübnan, Sayda, Osmanlı Devleti.