Hayvanlarda enzootik haematuri’ye neden olan Eğreltiotu’nun insanlardaki toksikolojik etkileri

Authors : Türkan ÖZKARA, Erman OR, Selmin TOPLAN

Pages : 65-70

View : 10 | Download : 10

Publication Date : 2007-06-15

Article Type : Review Paper

Abstract :Eğreltiotu dünyanın her tarafına yayılmış çok yıllık otsu bir bitkidir. Türkiye’de yaygın olan Kartal eğreltisi Pteridium aquilinium , üst yüzü çıplak, alt yüzü tüylü, spor keseleri yaprakların kenarında bir çizgi halinde toplanmış bir bitkidir. Eğreltiotu tannin, indanones ve pteroloctama içeren çeşitli biokimyasal bileşikler ve siyanojenik glikozid veya prunasin, tiaminaz ve ptaquiloside denilen kanserojen maddeleri içerir. Egreltiotunun kronik toksikolojisi idrar kesesi mukozasında ve kese duvarındaki tümörlerde kanamanın varlığı ile ortaya çıkar. Bu klinik sendrom enzootik hematüri olarak adlandırılır. Hayvanlarda hematüri, lökopeni, anemi ve hemoglobin seviyelerinde azalma görülür. Güney Amerika’da, bazı Asya ülkelerinde ve Japonya’da eğrelti otunun yenilmesiyle ya da bu otu yiyen hayvanların sütünün içilmesiyle ya da bitki sporlarının solunumla akciğerlere yerleşmesi ile insanlara bulaşma olmaktadır. Bugüne kadar yapılan çalışmalar eğrelti otunun insanlar üzerinde de kanserojenik etki yaptığını ortaya çıkartmıştır. Yurdumuzda daha çok Karadeniz sahilinde eğreltiotu bulunmaktadır. Bitkinin hayvanlar tarafından yenilmesi ile hayvan sağlığı ve verimi etkilenmektedir. Hayvanlardan insanlara bulaşma olması ile insanlarda risk altında olduğundan, bu bölgede yaşayan insanların diğer bölgelere göre kanser riskinin ve çeşidinin araştırılması eğer sindirim sistemi ve mide kanseri yönünden bu bölgelerde bir yoğunluk varsa, egreltiotunun bu artışa etkisinin saptanmasına yönelik kapsamlı araştırmalar yapılmasının yararlı olacağı görüşündeyiz
Keywords : Eğreltiotu, toksikoloji, kanser, insan, hayvan