Doğu Anadolu Bölgesi’nde Tüberküloz Ön Tanılı Hastalara Ait Klinik Örneklerin Altı Yıllık Sonuçları ve Antimikobakteriyel İlaçlara Direnç Oranları

Authors : Yalçın DİCLE, Elif AYDIN, Duygu Kübra TUNA

Pages : 75-83

Doi:10.52976/vansaglik.1191913

View : 17 | Download : 9

Publication Date : 2023-04-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Amaç: Çalışmada, tüberküloz ön tanısıyla laboratuvarımıza gönderilen numunelerin doğrudan mikroskopi ve kültür sonuçlarının karşılaştırılması aynı zamanda Mycobacterium tuberculosis kompleks izolatlatlarının antitüberküloz ilaçlara duyarlılıklarının araştırılması ve direnç oranlarının belirlenmesi amaçlanmıştır. Materyal ve Metot: 2013 ile 2018 tarihleri arasında laboratuvarımıza gönderilen 9244 klinik numune doğrudan mikroskopi ve kültür sonuçları değerlendirmeye alınmıştır. Tüberküloz otomatize kültür testleri ve birinci seçenek antitüberküloz ilaç duyarlılık testleri üretici firmanın tavsiye ettiği yöntemler doğrultusunda BACTEC MGIT 960 sistemi ile çalışılmıştır. Bulgular: Çalışmaya alınan 9244 örnekten 507 insert ignore into journalissuearticles values(%5,5);’si Mycobacterium tuberculosis kompleks olarak tanımlanmıştır. Bu pozitif örneklerden her hastaya bir izolat olacak şekilde 120 insert ignore into journalissuearticles values(%23,7); örneğe antibiyotik duyarlılık testi uygulanmıştır. Yıllara göre Mycobacterium tuberculosis kompleks pozitifliği 2013-2018 yılları arasında sırasıyla; %3, %5,8, %7,3, %5,9, %4,6, %6,8 olarak saptanmıştır. Tek antibiyotik dirençleri sırasıyla izoniazid 8 insert ignore into journalissuearticles values(%6,7);, rifampisin 2 insert ignore into journalissuearticles values(%1,7);, etambutol 1 insert ignore into journalissuearticles values(%0,8);, streptomisin 4 insert ignore into journalissuearticles values(%3,3); ve pirazinamid 1 insert ignore into journalissuearticles values(%0,8); olarak bulunmuştur. İlaç direnci bakılan Mycobacterium tuberculosis kompleks örneklerinin 23 insert ignore into journalissuearticles values(%19,2);’ünde antitüberküloz ilaçlardan en az bir tanesinde direnç tespit edilmiş olup, bu örneklerin 4 insert ignore into journalissuearticles values(%3,3);’ünde çok ilaca direnç ve 2 insert ignore into journalissuearticles values(%1,7); örnekte de yalnızca rifampisin direnci tespit edilmiştir. Sonuç: İlimiz ve çevre illerden elde edilen bu pozitiflik oranları ülkemizin diğer pek çok yöresine göre daha düşük bulunmuştur. Sebepleri ise; tanı anında çalışılan numune oranının düşük olması, antibiyotik başlanıp basil yükü düşen hasta numunelerinin çalışılması, yayma/kültür pozitif akciğer tüberküloz hastalarının tedavi takip sürecinde alınan mükerrer numunelerinin negatif olması ve hastaların il dışı tanılı olması şeklinde sıralanabilir. Sürveyans çalışmaları ile direnç paternleri ortaya koyulmalı ve gerekli önlemler alınarak direnç gelişiminin takibi önem arz etmektedir.
Keywords : Tüberküloz, Mycobacterium tuberculosis kompleks, antitüberküloz, çok ilaç dirençli tüberküloz, yaygın ilaç dirençli tüberküloz