YÖRESEL EL SANATLARINDA VAN HALISI

Authors : Münevver ÜNSAL MERCAN

Pages : 0-0

View : 17 | Download : 7

Publication Date : 2018-06-25

Article Type : Research Paper

Abstract :Türk tarihiyle paralel bir gelişme seyri içerisinde bulunan halı sanatımız, tamamen milli değerlerimiz arasında bulunan en önemli unsurların ilk sıralarında yer alır. Bütünüyle bize ait olan ve yaşadığımız her coğrafyada en otantik örnekleriyle bizi ifade eden bu dokuma türü tarihin her döneminde milletimizin fertleri tarafından ortak motiflerin ekseriyetinin kullanılmasıyla, farklı bölgelerde ve değişik zamanlarda Türk Kültür Birliği ve devamlılığı bakımından çarpıcı örnekler sunmaktadır. Yüzeyi farklı renklerde motiflerle ve bu motiflerin oluşturduğu desenlerle süslü havlı dokumaya halı adı verilir. Doğu memleketlerinde bunlara ‘kalı’ da denir. ‘Kalın çeyiz’ veya kalınlığı çeyiz eşyası anlamına gelir. Bir kızın evinde ömrü boyunca kalabilecek çeyiz eşyasının başında, Türklerin milli sanat eseri olan halı gelir. Bundan dolayı kelimenin ‘kalıng, kalın, kalı’ kelimesinden geldiği tahmin edilir. Van’da da halıya ‘haliçe’ adı verilmektedir. Bölgenin iklim şartları, yöre insanının hayvancılıkla uğraşması uzun süren kış ayları sebebiyle halk dokumacılığa önem vermiştir. Bu dokumalar ticari amaçtan çok ihtiyacı karşılama amaçlıdır. Taban halısı, kenarlık halı, divan halısı olarak dokunduğu gibi namazlık heybe, beşik, hatta kapı perdesi olarak da dokunmuştur. Bu dokumalarda kullanılan dokuma ipliği saf yündür. Van Halı Motifleri, Anadolu’da dokunan halı motiflerinden farklı değildir.
Keywords : Çevre, İnsan, Dokuma, Halı, Motif