Geleneksel Kapalı Toplumların Ürettiği Kanaat Önderliği Olgusuna Yönelik Bir Saha Araştırması

Authors : Fatma GÜNGÖRER

Pages : 61-90

View : 17 | Download : 9

Publication Date : 2021-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmanın amacı, geleneksel kapalı toplumlarda görülen kanaat önderliği olgusunu, üretildiği sosyal yapıyı ve etkin olduğu toplumsal grupların özelliklerini sosyolojik açıdan incelemektir. Türkiye’nin geleneksel kapalı toplum özelliği gösteren Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi’ndeki kanaat önderliğinin sosyal ve tarihi temelleri; ataerkil toplumun kültürel yapısı ve dini inanç pratikler tarafından şekillenmektedir. Cemaat ve aşiret tipi sosyal örgütlenmeler çoğu zaman dışa kapalı toplumsal gruplardır ve bu gruplara duyulan aidiyet, üyelerinin ortak bir kanaat etrafında birleşmelerini sağlamaktadır. Bu ortak kanaat ve biz duygusu, grup üyelerinin öteki grupların tehdidine karşı gereksinim duyduğu güvenlik ihtiyacını karşılamakta ve çoğu zaman itaat edildiği sürece himaye edilen davranış örüntüleriyle şekillenerek gündelik hayatını kolaylaştırıcı bir etkiye sahip olmaktadır. Kanaat önderi, himaye ve itaat kültürünün hâkim olduğu sosyal gruplarda, uyulması gereken grup içi normların ve ortak kanaatlerin belirlenmesinde etkili olduğu kadar üyelerini dış tehditlere karşı korumakla da görevlidir. Bu durum kanaat önderliğini, hem sosyal grupların ihtiyaç duyduğu için ürettiği sosyolojik bir olgu, hem de içinde üretildiği toplumsal yapının sürekliliğini ve yeniden inşasını sağlayan bir aktör olarak konumlandırmaktadır. Kanaat önderlerinin, bireyler, gruplar ve aşiretler arası problemleri geleneksel ikna yöntemleri ve uzlaşı yoluyla çözme girişimleri, kendilerine itibar edilen kanalları aktif şekilde kullandıklarını ve bu yaklaşımla statü ve saygınlıklarını korumaya çalıştıklarını göstermektedir.
Keywords : Kanaat Önderliği, Geleneksel Kapalı Toplum, Sosyal Yapı