Haşimi Rafsancani’nin Hatıratı Işığında İran İslam Devrimi

Authors : Enbiya DUNDAR

Pages : 133-164

View : 17 | Download : 8

Publication Date : 2021-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :XX. yüzyılın en dikkat çekici olaylarından biri, hiç şüphesiz ileride İran İslam Devrimi diye adlandıracağımız İran’daki halk ayaklanmalarıdır. Ayaklanmaların temeli XIX. yüzyıla kadar uzansa da bu başkaldırılar, devrime dönüşerek iktidar olabilmek için kendisine en uygun ortamı 1979 başlarında bulacaktı. Şah Muhammed Rıza Pehlevi’ye karşı yapılan bu devrim, Orta Doğu’daki halk ayaklanmalarının en önemlisidir. Çünkü bu ayaklanmaların finalini dini liderler yapmış, Humeyni önderliğindeki Şii din adamları devrimi İslami bir devrim haline getirmişlerdi. Devrim sonrası yaşanan iç karışıklıkların uzun süre bitmemesi ve günümüze kadar süregelen iç muhalefetin dinmemesinde; ‘Merci-i Taklîd’ olarak vasıflanan imamın, ‘Velâyet-i Fakîh’ ünvanı ile sorgulanamaz bir pozisyonla ülkedeki en yetkili kişi olmasının yadsınamaz derecede etkisi olacaktı. Humeyni’nin Allah adına hüküm sürdüğü bu mutlak mercînin en önemli yardımcılarından birisi hiç şüphesiz Ayetullah Haşimi Rafsancani idi. Bu doğrultuda, çalışmamızda Ayetullah Haşimi Rafsancani’nin hatıratı ışığında İran İslam Devrimi, devrime zemin hazırlayan süreç, devrim sonrası yaşanan krizler ve süreç içerisinde uygulanan yöntemler alınmaya çalışılmıştır.
Keywords : Ayetullah, Rafsancani, İran, İslam Devrimi, Pehlevi, Humeyni