Aylak Tabanlı Model ve Malmquist Toplam Faktör Verimliliği Yaklaşımları ile SARS-CoV-2 (COVID-19) Pandemisinde Sağlık Sistemlerinde Etkinlik Değişiminin İncelenmesi

Authors : Murat Konca

Pages : 479-500

Doi:10.51551/verimlilik.1450917

View : 139 | Download : 141

Publication Date : 2024-10-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Amaç: Bu çalışma, SARS-CoV-2 (COVID-19) pandemisinin sağlık sistemlerinin etkinliği üzerindeki etkisini araştırmayı amaçlamıştır. Yöntem: Çalışmada, aylak tabanlı model, panel veri analizi, Malmquist Toplam Faktör Verimlilik Endeksi ve istatistiksel fark testi kullanılmıştır. Çalışmanın girdi değişkenleri olarak; 1.000 kişiye düşen hekim sayısı, satın alma gücü paritesine göre Amerikan doları olarak kişi başına düşen sağlık harcaması, 1.000.000 kişiye düşen bilgisayarlı tomografi cihazı sayısı; çıktı değişkenleri olarak ise, erkeklerde ve kadınlarda doğumda beklenen yaşam süresi kullanılmıştır. Bulgular: COVID-19 pandemisi aylak tabanlı model ve Malmquist Toplam Faktör Verimlilik Endeksi skorlarını anlamlı bir şekilde azaltmıştır (p<0,05). Özgünlük: Bu çalışmada literatürde ilk kez sağlık sistemlerinde zamana dayalı etkinlik, COVID-19 öncesi ve sırası olmak üzere iki farklı dönemde ele alınmış ve etkinlik düzeylerinin dönemler arasında anlamlı bir şekilde değişip değişmediği incelenmiştir. Bu çalışma, sağlık sistemlerinin etkinlik düzeyini COVID-19 dönemine özel inceleyen diğer çalışmalardan farklı olarak oldukça uzun bir süreyi kapsamaktadır ve aynı zamanda COVID-19 öncesi döneme de odaklanmaktadır.
Keywords : COVID 19, Sağlık Sistemleri, Etkinlik, SBM, MPI