Enflasyon Muhasebesinin Firma Etkinliği Üzerine Etkisi: BİST 100 İmalat Sektörü Üzerine Bir Uygulama

Authors : Ahmet Alataş

Pages : 397-416

Doi:10.51551/verimlilik.1608736

View : 190 | Download : 129

Publication Date : 2025-04-16

Article Type : Research Paper

Abstract :Amaç: Çalışmada, BİST 100 imalat sektöründe faaliyet gösteren işletmelerin uygulamış olduğu enflasyon düzeltmesinin firmaların etkinliği üzerindeki etkisinin belirlenmesi ve etkin olan işletmelerin kendi içerisinde sıralanması amaçlanmıştır. Yöntem: Çalışmada kullanılan veriler, işletmelerin etkinliğini belirlemek için Veri Zarflama Analizi (VZA) ile ve sektör içindeki aktif işletmelerin sıralamasını belirlemek için de süper etkinlik modeli ile analiz edilmiştir. Bulgular: Enflasyon düzeltmesi öncesi tam etkin olan firma sayısı 10, enflasyon düzeltmesi sonrası tam etkin olan firma sayısı 7 olarak tespit edilmiştir. Düzeltme sonrasında 39 işletmenin 25’inde etkinlik seviyesinde düşme yaşanırken, 11 işletmenin etkinlik seviyesinde de artış olmuş, 3 işletmenin etkinlik seviyesinde de herhangi bir değişim yaşanmamıştır. İşletmelerin stok devir hızları ve maddi duran varlık oranlarında artış, öz kaynak devir hızı, öz kaynak kârlılığı ve aktif kârlılık oranlarında ise düşüşler görülmüştür. Bazı işletmeler düzeltme öncesi ve sonrası tam etkinliğini korumuş, bazıları ise hem etkinlik seviyesinde hem de etkin olan işletmelerin sıralamasında en yüksek etkinlik seviyesi artışlarını sergilemiştir. Genel anlamda araştırma sonuçları, enflasyon muhasebesinin işletmelerin etkinliğinin belirlenmesinde ve etkin olan işletmelerin kendi içerisinde sıralamasında etkili olduğunu göstermektedir. Özgünlük: Literatürde genel performans ve etkinlik ölçümüne yönelik çalışmalar bulunsa da enflasyon muhasebesinin etkinlik seviyesine etkisini ölçen ve bu bağlamda VZA yöntemini kullanan araştırmalara rastlanılmamıştır. Çalışma, imalat sektörü özelinde enflasyon muhasebesi düzenlemelerinin işletmeler üzerindeki etkilerini analiz ederek literatüre önemli bir katkı sunmaktadır.
Keywords : Enflasyon Muhasebesi, Etkinlik, Veri Zarflama Analizi