Samsun ve çevresinde evcil hayvanlarda görülen zehirlenme vakalarının sistematik toksikolojik analiz prensipleri çerçevesinde değerlendirilmesi

Authors : Orhan TOKUR, Özge MARANGOZ, Zeyno NUHOĞLU, Saima MUSHTAQ, Aylin PEHLİVAN, Oğuzhan YAVUZ

Pages : 111-120

Doi:10.33188/vetheder.874904

View : 20 | Download : 30

Publication Date : 2021-06-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Hayvanlarda zehirlenmeye neden olan ilaçlar, pestisitler, mikotoksinler gibi fizikokimyasal olarak farklı çok sayıda madde bulunmaktadır. Bu nedenle, zehirlenme şüpheli örneklerin toksikolojik analizleri zorlu ve karmaşık süreçtir. Zehirli maddelerin çeşitli örneklerde belirli bir protokol içerisinde taranması işlemi olan sistematik toksikolojik analiz insert ignore into journalissuearticles values(STA); ile bu karmaşa giderilmekte, doğru ve hızlı teşhis sağlanabilmektedir. STA protokolü, numunenin alınması, örnek hazırlama, ön ve ana tarama testleri, miktar tayini, verilerin değerlendirilmesi ve sonuçların raporlanması basamaklarını kapsamaktadır. Toksikoloji laboratuvarının hizmet verdiği bölgelerde sıklıkla meydana gelen zehirlenmeleri bilmesi ise STA protokolünü bir adım ileri taşımakta ve doğru teşhis oranını artırmaktadır. Bu çalışmada, Samsun ve çevresinde hayvanlarda meydana gelen zehirlenme vakalarının ve sıklıkla zehirlenmeye neden olan maddelerin belirlenmesi, böylece toksikoloji laboratuvarında kullanılan STA protokolünün geliştirilmesi amaçlandı. Bu amaçla Samsun ilinde görev yapan 40 veteriner hekime insert ignore into journalissuearticles values(38 erkek, 2 kadın);, sıklıkla karşılaştıkları zehirlenme vakaları ile ilgili anket uygulaması gerçekleştirildi. Anket sonucunda Samsun ilinde hayvanlarda son beş yılda en fazla görülen zehirlenme nedenlerinin sırasıyla pestisitler, bitkisel zehirler ve ilaçlar olduğu belirlendi. Zehirlenme şüpheli vaka sayısı hayvan türlerine göre köpek insert ignore into journalissuearticles values(131);, sığır insert ignore into journalissuearticles values(109);, koyun insert ignore into journalissuearticles values(76);, kedi insert ignore into journalissuearticles values(22);, kanatlı hayvanlar insert ignore into journalissuearticles values(22); ve at insert ignore into journalissuearticles values(2); olarak tespit edildi. Katılımcıların % 65’inin insert ignore into journalissuearticles values(n=26); zehirlenme şüphesi ile son beş yıl içerisinde laboratuvara hiç numune göndermediği tespit edildi. Elde edilen veriler ve güncel literatürlerin incelenmesi neticesinde, STA’nın zehirlenme vakalarının doğru teşhis protokollerinin oluşturulmasında hızlı, güvenli ve etkili bir süreç olduğu sonucuna varıldı.
Keywords : Sistematik toksikolojik analiz, Veteriner, Zehirlenme