ŞAFİÎ “DİVÂN”ININ HADİS KÜLTÜRÜ AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

Authors : Ali KARAKAŞ

Pages : 105-136

View : 10 | Download : 6

Publication Date : 2019-06-01

Article Type : Research Paper

Abstract :İlmi, takvası, fakihçiliği, hadisçiliği ve dilciliği ile bilinen Muhammed b. İdris eş-Şafiî insert ignore into journalissuearticles values(ö. 204/819);, aynı zamanda iyi bir edip ve şairdir. Onun şairliğini, özellikle “Divan’ından öğrenmekteyiz. Önemli bir edebi eser olan “Divan’ında, hem İslâmî ilimler hem de sosyal hayat açısından pek çok konudan bahsedilmektedir. Şafiî, “Divan’ında hadise olan hayranlığını şöyle dile getirmiştir: “Hadis ehlinden bir adam gördüğün zaman, Hz. Muhammed’in insert ignore into journalissuearticles values(s.a.v.); ashabından birini görmüş gibi olursun. Allah onlardan razı olsun. Çünkü onlar, bizler için dinin aslını muhafaza etmişlerdir. Onlar, bu özellikleri ile bize karşı üstünlük kazanmaktadırlar.” O, bu konudaki duygularını bu ifadelerle dile getirdikten sonra, aynı duygularla şiirine devam etmiştir. Şafiî, burada yer alan şiirinde Kur’ân-ı Kerim ve sünnetin, ilmin iki ana temeli olduklarını, bunlara ters düşen ilimlerin ise, boş bir meşgaleden ibaret olduğunu edebi bir üslup ile dile getirmiştir. Nitekim bu husus, Hz. Muhammed insert ignore into journalissuearticles values(s.a.v.); tarafından pek çok hadiste de dile getirilmiştir. Ayrıca İmam eş-Şafiî’nin “Divan’ında yer alan diğer şiirlerinin pek çoğunda, hadis izlerine şahit olmaktayız. Örneğin Hz. Muhammed insert ignore into journalissuearticles values(s.a.v.); bir hadisinde, “Bana Allah’ın ve insanların sevgisini kazanmanın yolunu göster” diyen birine, “Dünya malına karşı zahit ol, Allah seni sever ve insanların elindekine karşı zahit ol, insanlar seni sever” diye cevap vermiştir. İmam eş-Şafiî, bu mana istikametinde hadis kültüründen almış olduğu duygularla züht ve takva ile ilgili çeşitli şiirler yazmıştır. Bu makalemizde, İmam eş-Şafiî’nin özellikle “Divan’ında mefhum olarak hadisleri yansıtan bu ve benzeri şiirler üzerinde duracağız. Ele alacağımız hadislerin, hadis kaynaklarındaki yerlerini tespit ederek, onları metin ve sened açısından da tahlil edeceğiz.
Keywords : Şafiî, hadis, Divan, şiir